بانک انگلستان نرخ بهره پایه را از ۴.۲۵٪ به ۴٪ کاهش داده است؛ پایین‌ترین سطح از مارس ۲۰۲۳. این تصمیم با هدف حمایت از رشد در اقتصادی کندشونده اتخاذ شده، اما اثرات آن بسته به اینکه وام‌گیرنده، پس‌اندازکننده یا بازنشسته باشید متفاوت خواهد بود.
در ادامه آنچه باید بدانید آمده است.
وام‌های مسکن: کاهش هزینه برای برخی، آسودگی برای تمدیدکنندگان
نرخ پایه بانک مستقیماً بر هزینه وام‌ها، از جمله وام‌های مسکن، اثر می‌گذارد.
وام‌های با نرخ متغیر: صاحبان خانه با وام مسکن ۲۵۰ هزار پوندی طی ۲۵ سال می‌توانند شاهد کاهش حدود ۴۰ پوندی در اقساط ماهانه باشند (طبق گزارش Moneyfacts).
وام‌های با نرخ ثابت: بیشتر وام‌گیرندگان قراردادهای ثابت دارند. نرخ‌های دو و پنج‌ساله به حدود ۵٪ کاهش یافته‌اند، در حالی که در سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۷٪ بودند.
این خبر خوبی برای خانواده‌هایی است که اکنون وارد قراردادهای جدید می‌شوند، به‌ویژه آن‌هایی که قراردادهای دو‌ساله‌شان به پایان رسیده. با این حال، افرادی که قراردادهای پنج‌ساله با نرخ کمتر از ۳٪ داشتند، با جهش قابل توجهی در اقساط ماهانه روبه‌رو خواهند شد.
پس‌اندازکنندگان: بازدهی کمتر، فشار بیشتر تورم
برای پس‌اندازکنندگان، چشم‌انداز چندان مثبت نیست.
نرخ متوسط پس‌انداز ۳.۵٪ است، که نسبت به سال گذشته ۰.۴۲٪ کمتر شده و انتظار می‌رود باز هم کاهش یابد.
حتی حساب‌های ISA با دسترسی آسان نیز افت نرخ بهره داشته‌اند.
به گفته کارشناس مالی، ریچل اسپرینگال: «نرخ‌های پس‌انداز در حال بدتر شدن است و هر کاهش جدید در نرخ پایه، وضعیت را برای پس‌اندازکنندگان سخت‌تر خواهد کرد.»
مشکل با تورم ترکیب می‌شود؛ بانک پیش‌بینی کرده نرخ تورم مصرف‌کننده در سپتامبر به ۴٪ برسد، به این معنی که ارزش واقعی سپرده‌های پس‌اندازکنندگان کاهش می‌یابد.
تورم: چرا اکنون کاهش نرخ بهره؟
ماموریت اصلی بانک انگلستان، نگه داشتن تورم روی ۲٪ است. اما اکنون تورم ۳.۶٪ است و پیش‌بینی می‌شود بالاتر هم برود.
به طور معمول، تورم بالا مانع کاهش نرخ بهره می‌شود. اما اقتصاد بریتانیا با مشکل رشد ضعیف و بازار کار تضعیف‌شده روبه‌رو است؛ با فرصت‌های شغلی کمتر و بیکاری در حال افزایش.
با کاهش نرخ بهره، بانک امیدوار است تقاضا را تحریک کرده و از اشتغال حمایت کند، حتی اگر به معنای حفظ تورم بالا برای مدت طولانی‌تر باشد.
اشتغال و کسب‌وکارها: تأثیری دوگانه
برای شرکت‌ها، تورم به معنی افزایش هزینه‌هاست. این مسئله اغلب باعث کاهش استخدام، تعویق سرمایه‌گذاری یا کند شدن رشد دستمزدها می‌شود. در واقع، انتظار می‌رود رشد دستمزدها در ماه‌های آینده کاهش یابد.
این شرایط ضعیف‌تر، توجیهی برای کاهش نرخ بهره است، چرا که می‌تواند هزینه‌های تأمین مالی را کم کرده و سرمایه‌گذاری را تشویق کند. با این حال، برای کارگران، رشد کند دستمزدها و بازار کار دشوار ممکن است مزایای وام‌های ارزان‌تر را خنثی کند.
بازنشستگان: نکته مثبت در دل تورم
یک گروه می‌تواند از تورم بالاتر سود ببرد: بازنشستگان.
حقوق بازنشستگی دولتی هر آوریل بر اساس «قفل سه‌گانه» افزایش می‌یابد (بالاترین رقم میان ۲.۵٪، رشد دستمزد یا تورم). از آنجایی که انتظار می‌رود تورم در سپتامبر به ۴٪ برسد، این می‌تواند به معنای:
حدود ۹.۲۰ پوند اضافه در هفته برای افرادی که حقوق بازنشستگی کامل جدید را دریافت می‌کنند.
حدود ۷ پوند بیشتر در هفته برای کسانی که حقوق بازنشستگی پایه دارند.
چالش تعادل پیش‌رو
بانک انگلستان با یک تعادل دشوار مواجه است: مبارزه با تورم بدون خفه کردن رشد اقتصادی. با کاهش نرخ بهره، بانک تصمیم گرفته به حمایت از اقتصاد و بازار کار اولویت بدهد، حتی اگر به معنای تداوم فشارهای قیمتی در کوتاه‌مدت باشد.
برای خانوارها، نتیجه روشن است: وام‌گیرندگان سود می‌برند، پس‌اندازکنندگان متضرر می‌شوند، و بازنشستگان ممکن است از افزایش درآمد استقبال کنند.
