تنش میان ایران و اسرائیل قیمت نفت را تا ۸٪ افزایش داد و بازار جهانی انرژی را وارد مرحلهای حساس کرد.
پس از حمله هوایی اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران، قیمت جهانی نفت با رشدی چشمگیر روبهرو شد. تحلیلگران هشدار میدهند که در صورت تداوم تنشها، بازار انرژی جهان با نوسانات شدیدی مواجه خواهد شد.
افزایش ناگهانی قیمت نفت در پی حمله نظامی
در نخستین ساعات روز جمعه، بازار جهانی نفت شاهد رشد چشمگیری بود. بهای نفت خام برنت با افزایشی حدود ۶ درصدی به آستانه ۷۴ دلار در هر بشکه رسید، در حالی که نفت خام وست تگزاس اینترمدیت (WTI) نیز تا نزدیکی ۷۳ دلار معامله شد. این افزایش در واکنش به حمله هوایی اسرائیل به مراکز نظامی و هستهای ایران اتفاق افتاد که موجب تشدید نگرانیها درباره ثبات منطقهای شد.
واکنش اسرائیل: حملات ادامه خواهد داشت
نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، اعلام کرد که این کشور آمادگی دارد «تا هر زمان که نیاز باشد» به حملات خود علیه ایران ادامه دهد. به گفته او، اسرائیل در پاسخ به آنچه «نزدیکی خطرناک ایران به سلاح هستهای» توصیف شد، این عملیات را آغاز کرده است. ارتش اسرائیل نیز با انتشار بیانیهای اعلام کرد که حملات صورتگرفته بهصورت «پیشدستانه و دقیق» و با هدف توقف پیشرفت برنامه هستهای ایران انجام شدهاند.
پاسخ ایران: آغاز عملیات تلافیجویانه
در واکنش به این حملات، ایران اقدام به پرتاب بیش از ۱۰۰ پهپاد به سمت خاک اسرائیل کرد. مقامات نظامی اسرائیل با تأیید این خبر هشدار دادند که این اقدام میتواند مقدمهای برای حملات موشکی گستردهتر باشد. تحلیلگران معتقدند احتمال گسترش دامنه درگیریها در سطح منطقه بسیار بالاست، بهویژه اگر کشورهایی مانند لبنان، سوریه یا حتی آمریکا بهصورت مستقیم وارد منازعه شوند.
موضع آمریکا و نگرانی از تشدید بحران
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، از ایران خواست که برای اجتناب از درگیری بیشتر، به میز مذاکره بازگردد. او در پیامی در رسانههای اجتماعی نوشت: «همین حالا توافق کنید، قبل از آنکه خیلی دیر شود!» در همین حال، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، تأکید کرد که ایالات متحده نقشی در حملات نداشته اما در برابر هرگونه تهدید علیه منافعش واکنش نشان خواهد داد.
ایران؛ بازیگر کلیدی بازار نفت اوپک
ایران با تولید روزانه بیش از ۳ میلیون بشکه نفت، سومین تولیدکننده بزرگ اوپک بهشمار میآید. بهگفته ربکا بابین، تحلیلگر ارشد انرژی در مؤسسه CIBC، در صورت اعمال فشار حداکثری یا وقوع حملات به زیرساختهای نفتی، صادرات نفت ایران که اکنون بین ۱.۶ تا ۱.۸ میلیون بشکه در روز است، ممکن است با کاهش جدی مواجه شود.
نگرانی درباره تنگه هرمز
یکی دیگر از نگرانیهای اصلی، احتمال اختلال در عبور نفتکشها از تنگه هرمز است. این گذرگاه راهبردی که حدود ۲۰ میلیون بشکه نفت در روز از آن عبور میکند، بارها از سوی ایران تهدید به مسدود شدن شده است. اد هیرس، پژوهشگر ارشد دانشگاه هیوستون، معتقد است که در پی تشدید بحران، عبور و مرور نفتکشها از این تنگه ممکن است با وقفه یا کاهش مواجه شود که این مسئله میتواند تعادل بازار جهانی انرژی را بههم بزند.
آینده بازار نفت؛ در انتظار تحولات بعدی
تحلیلگران بینالمللی هشدار میدهند که در صورت گسترش درگیریها و ورود سایر کشورهای منطقهای یا جهانی به منازعه، بازار نفت ممکن است با افزایش بیسابقه قیمت و کمبود عرضه روبهرو شود. سرمایهگذاران اکنون با دقت اخبار مربوط به خاورمیانه را رصد میکنند، زیرا هر تحولی میتواند تأثیرات فوری و دامنهداری بر قیمت نفت، تورم جهانی و رشد اقتصادی داشته باشد.