iXbroker Piyasa Analistleri
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarihinde ender rastlanan bir olay yaşanıyor: Başkan Donald Trump ve ekibi, merkez bankasının (FED) Washington DC’deki genel merkezine ani bir ziyaret gerçekleştirerek, uzun süredir devam eden liderlik tartışmasını ve 2.5 milyar dolarlık yenileme projesini siyasi bir mücadeleye dönüştürüyor. Resmi olarak bu ziyaret, artan tadilat maliyetleriyle ilgili yapılan bir “denetim” olarak sunulsa da; birçok uzmana göre asıl amaç, FED Başkanı Jerome Powell’a açıkça baskı uygulamak ve para politikası üzerindeki etkinliği artırmak.
Sembol Dolu ve Nadir Bir Başkanlık Ziyareti
Bir başkanın FED binasını ziyaret etmesi ABD ekonomisinde pek sık rastlanan bir manzara değildir. Bu ziyaretin zamanlaması ise oldukça anlamlı: Trump ve Hazine Bakanı Bessent, son haftalarda Powell’ın liderliğini ve para politikasını keskin bir dille eleştirmekte. Trump, “Sekiz ay içinde işi bitiyor,” diyerek Powell’ın görev süresinin sonuna işaret etti. Bessent ise yeni bir başkan adayının Aralık veya Ocak ayında açıklanacağını ima etti.
Powell için kısa vadede güven tazelenmiş gibi gözükse de, hem beyaz saray hem de yeni atanan Ulusal Başkent Planlama Komisyonu (NCPC) üyeleri üzerinden gelen baskı, adeta başka bir cephe açıyor. Projedeki maliyet artışları, asbest ve toksik toprak gibi öngörülemeyen sorunlardan kaynaklanıyor ve konu, hızla siyasi bir saldırı zeminine dönüştü.
Yenileme Krizi Bağımsızlık Tartışmasına Dönüştü
Yenileme projesi, 1930’lardan bu yana kapsamlı tadilat görmemiş iki tarihi binayı kapsıyor. FED yetkilileri ve Powell, projenin maliyetinin tamamen şeffaf olduğunu savunurken; Beyaz Saray ekibinden James Blair (Başkan Yardımcısı), Bütçe Direktörü Russell Vought ve Federal Konut Finansmanı Ajansı Direktörü Bill Pulte, harcamaları inandırıcı bulmuyor.
Trump ve beraberindeki ekip, “2021’den bu yana yenilenen her planı görmek istiyoruz,” yaklaşımında. Hatta Pulte, bina önünde bir video çekerek projeyi “son derece endişe verici” bulduğunu halka açıkladı. Bu gelişmeler, FED’in bağımsızlığı ve şeffaflığı hakkında daha büyük bir tartışmanın fitilini ateşledi.
Powell’a Siyasetten Çoklu Baskı
Olay yalnızca projeyle veya medyayla sınırlı kalmadı. Powell, Kongre’den artan bir şekilde “kurum içi inceleme” talepleriyle karşı karşıya. Hatta bazı senatörler, 1913 tarihli FED kurucu yasasında değişiklikler yapılmasını gündeme getirmeye başladı. Powell’ın Kongre yoluyla görevden alınması şimdilik uzak bir ihtimal; fakat Amerika siyasetinde esen rüzgârın yönü gayet net: FED’in bağımsızlığını sorgulayanlar çoğalıyor.
Hazine Bakanı Bessent’in “görev sapması” eleştirisi ve Adalet Bakanlığı’nın Powell’a potansiyel bir soruşturma açma ihtimali ise, bankanın üzerindeki politik baskıyı bir üst seviyeye çıkartıyor. Tüm bunlar olurken, sıradaki Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında alınacak faiz kararının etkisi daha da büyüyor.
iXDeep: Piyasalara Yansımalar ve Olası Sonuçlar
Siyasi baskının FED merkezine taşınması, küresel piyasalarda doğrudan ve kalıcı etkiler yaratmaya aday.
Döviz Piyasaları (Forex):
Dolar (USD), kırılgan bir döneme giriyor. Merkez bankasının bağımsızlığına dair oluşan kuşku uzun vadede doları zayıflatabilir. Ancak kısa vadede, küresel riskten kaçış ve “güvenli liman” etkisiyle USD paritelerinde (EUR/USD, USD/JPY, GBP/USD) volatilitede artış beklenebilir. Eğer piyasalar FED’in bağımsızlığının aşındığını hissederse, zamanla kalıcı dolar zayıflığına şahit olabiliriz.
Kripto Para Piyasaları:
FED’i çevreleyen siyasi kaos, merkeziyetsiz finans ve kripto paralara olan talebi güçlendirebilir. Bitcoin ve Ethereum gibi büyük coin’lerin fiyatında, özellikle FOMC toplantısına kadar dalgalanma artabilir. Yatırımcılar, alternatif varlıklara yönelme eğiliminde olacaktır.
Hisse Senetleri ve Tahviller:
FED’in bağımsızlığı üzerindeki baskı, hisse piyasalarında dalgalanma yaratırken; ABD tahvil faizlerinde hafif bir yükselişe yol açabilir. Siyasi baskının yoğun yaşandığı dönemlerde, tahvil ve değerli metaller daha cazip hale gelebilir.
Değerlendirme:
Yatırımcıları önümüzdeki günlerde kritik ABD haberlerine, faiz kararlarına ve özellikle FED kaynaklı açıklamalara karşı dikkatli ve tedbirli olmaya davet ediyoruz. Döviz, altın, ABD tahvilleri ve önde gelen coin’lerde volatilite kaçınılmaz görünüyor.
