Japonya devlet tahvil piyasası, küresel yatırımcıların dikkatini yeniden üzerine çekti. Salı günü, Japonya’nın 10 yıllık devlet tahvili getirisi %1,595’e yükseldi; bu, 2008’den beri görülen en yüksek seviye oldu. Bu tarihi yükselişin arkasında ise yaklaşan seçimler, vaat edilen vergi indirimleri ve Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) politika değişikliği mesajları yer alıyor.
Siyaset ve Seçim Gölgesinde Artan Piyasa Baskısı
Son yıllarda satış baskısı genellikle çok uzun vadeli tahvillerde hissediliyordu. Ancak bu kez, 10 yıllıklar odakta: Bu vadeli tahviller, Japonya’da kredi ve mortgage faiz oranlarının belirlenmesinde temel kriter olarak öne çıkıyor. 2,5 baz puanlık yükseliş ilk bakışta küçük görünebilir; fakat BOJ’un uzun süredir uyguladığı ultra düşük faizli ve istikrarlı ortamın sona erdiğine dair önemli bir sinyal niteliğinde. BOJ’un tahvil alımlarını azaltacağına dair açıklamalar, piyasayı daha hassas ve kırılgan bir konuma sürükledi.
Önümüzdeki üst meclis seçimlerinin yaratttığı siyasi belirsizlik ortamında ise hükümet başkanı Shigeru Ishiba, halkı rahatlatacak mali destek paketleri ve ekonomik büyüme vaat ediyor. Muhalefet ise daha büyük ölçekli vergi indirimleri öneriyor. Güncel anketler, mevcut koalisyonun çoğunluğu kaybedebileceğine işaret ediyor; bu da mali disiplin riskini büyüterek tahvil piyasasında volatiliteyi tetikliyor.
Vergi Politikası ve Bütçe Kırılganlığı: Piyasalarda Yeni Endişeler
Japonya’nın gelişmiş ekonomiler içindeki en yüksek kamu borcu oranına sahip olması, analistlerin gözünde risklerin başında geliyor. Asymmetric Advisors’dan Amir Anvarzadeh, “Tahvil piyasasının gözcüleri artık Japonya’ya odaklanıyor,” diyor. Hem iktidar hem de muhalefet tarafından verilen vergi indirimi sözleri, yatırımcılar için ek bir endişe kaynağı haline geliyor.
Japonya bütçesinin dörtte biri, düşük faizli eski borçların yeniden finansmanına gidiyor. Eğer devlet yeni borçlanmaları daha yüksek faizlerle yapmak zorunda kalırsa, ilerleyen yıllarda bütçe üzerindeki faiz yükü önemli ölçüde artabilir ve bu da uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları ile küresel yatırımcıların radarına girebilir.
Gerçek Ekonomiye Etkiler: Kredi, Faiz ve Büyüme
10 yıllık tahvil faizlerindeki yükseliş, doğrudan kredi ve mortgage piyasalarını ilgilendiriyor. Eğer getiri ivmesi devam ederse, bankalar kredi faizlerini artırabilir. Bu durum, kırılgan ekonomik toparlanmayı daha da yavaşlatma riski taşıyor.
Itochu Research Institute başekonomisti Atsushi Takeda, bu tür artışların kredi talebi üzerindeki etkisine dikkat çekiyor. Nisan ayında faiz oranları yükseldiğinde kredi büyümesi yavaşladı ve uzun vadeli kredi faizleri 2009’dan bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Merkez Bankası ve Mali Otoriteler Baskı Altında
Japon yetkililer, artan piyasa oynaklığına karşı temkinli adımlar atıyor. BOJ, tahvil alımlarını tamamen durdurmadan, azaltacağını açıkladı. Maliye Bakanlığı, maliyetleri ve likiditeyi yönetmek için süper uzun vadeli tahvil arzını azaltıyor. Aynı zamanda, hem Maliye Bakanı Katsunobu Kato hem de BOJ Başkanı Kazuo Ueda, getirilerin piyasada belirlendiğini ve doğrudan müdahale düşünmediklerini vurguluyor.
Ekonomiyi Canlandırma Bakanı Ryosei Akazawa, mali iyileşmenin büyüme odaklı bir yaklaşımla sağlanabileceğini belirtse de, piyasalar mali disiplinde ciddi temkinli.
Japonya’nın Dalgaları Dünya Piyasalarına Yansıyor
7,7 trilyon dolarlık Japon tahvil piyasası, büyüklük açısından yalnızca ABD’nin ardından geliyor ve yaşanan dalgalanmalar tüm gelişmiş ülke borçlanma piyasalarını etkiliyor. Aynı gün 20 ve 30 yıllık tahvil getirileri de 1999’dan bu yana en yüksek seviyelere ulaştı. Bloomberg’den Mark Cranfield, artık para politikasından çok, maliye politikasının getiri hareketlerini şekillendirdiğine dikkat çekiyor.
iXbroker Derin Analiz: Seçim Sonrası Ne Olacak?
Seçime günler kala piyasada dalgalanmanın sürmesi bekleniyor. Eğer 10 yıllık getiriler %2 hatta %3’e yaklaşırsa, yetkililerin daha sert müdahaleleri gündeme gelebilir. Mizuho CEO’su Masahiro Kihara, bu seviyede borç yükünün Japonya bütçesi için tehlikeli olacağını öngörüyor.
Birçok analist, seçim sonrasında kısa vadeli bir rahatlama görülebileceğini; fakat pratikte vergi indirimlerinin devreye girmesi halinde yeni bir satış dalgasının başlayabileceğini düşünüyor. Japon tahvil piyasası şimdilik fırtınanın tam ortasında ve bu durum, Asya’dan başlayarak tüm küresel sermaye piyasalarını yakından ilgilendiriyor.
