Çin ekonomisi, küresel ticari belirsizliklere rağmen yılın ilk yarısını rekor düzeyde dış ticaret fazlası ve güçlü bir ihracat performansıyla tamamladı. Bu gelişme, Çin’in küresel korumacı rüzgârlara ve ABD ile artan ticaret gerilimlerine karşı esnekliğini ortaya koydu.
Belirsizlikler Arasında Tarihi Dış Ticaret Fazlası
Çin, 2025’in ilk yarısını 586 milyar dolarlık rekor bir dış ticaret fazlası ile kapattı (Çin Gümrük İdaresi verileri). Haziran’da ihracat, geçen yılın aynı ayına göre %5,8 artarak 325 milyar dolara ulaştı. İthalatta ise %1,1’lik bir büyüme yaşandı; bu, Şubat ayından bu yana ilk pozitif ithalat verisiydi.
Çin Gümrük İdaresi Başkan Yardımcısı Wang Lingjun,
“Çin’in dış ticareti, baskılara rağmen yılın ilk yarısında ilerlemeye devam etti… Fakat küresel anlamda tek taraflılık ve korumacılık artıyor. Dış ortam daha karmaşık, zor ve belirsiz hale geliyor.”
dedi.
ABD’ye İhracat Düştü, ASEAN’a İhracatta Rekor
Çin’in ABD’ye ihracatı Haziran’da yıllık %16,1 geriledi (Mayıs’ta %34’lük ciddi bir düşüş sonrası toparlanma). Ancak Çinli ihracatçılar, ticaret akışını başarılı şekilde alternatif pazarlara yönlendirdi. Özellikle ASEAN ülkelerine ihracat %17 artış gösterdi ve bu sayede Çin üretim sektörü desteklendi.
Zor iç talep ve konut krizine rağmen ihracattaki bu canlanma, Çin ekonomisinin büyüme hedeflerine ulaşmasına yardımcı oldu.
Yeni Tarife Düzeni ve Yükselen Riskler
ABD-Çin ticaret savaşı devam ediyor. ABD, bakır ithalatında %50 ve çeşitli sektörlerde ek tarifeler açıkladı; Vietnam üzerinden üçüncü ülke etiketli Çin mallarına %40 ek ceza uygulanacak yeni bir mutabakat gündemde. ABD’nin Çin menşeli mallarda uyguladığı genel tarife oranı Cenevre’deki Mayıs görüşmeleri sonrası %145’ten %55’e indi, fakat ticaret ortamı hala belirsizliğini koruyor.
Bu yeni önlemler, Çin’in ihracatta yön değiştirme çabalarına karşı ek zorluklar anlamına geliyor.
Analistlerden ve Ekonomistlerden Değerlendirme
Goldman Sachs’a göre:
“Başlıca ihracat büyümesi, ABD’ye yapılan ihracatın yeniden canlanmasıyla ve Cenevre’de düşen tarifelerle mümkün oldu… Hem ihracatta hem ithalatta beklenenin ötesinde bir yükseliş oldu.”
Bloomberg Ekonomi’den Eric Zhu, toparlanmanın kalıcı olmayabileceği uyarısında bulunuyor.
Çin hükümeti ise %5’lik ikinci çeyrek büyüme beklentisini güçlü ilk yarı ihracatı sayesinde sürdürüyor.
Pinpoint Asset Management Başekonomisti Zhiwei Zhang,
“Güçlü ihracat, zayıf iç talebin dengelenmesine yardımcı olacak ve büyümenin %5’te kalmasını sağlayabilecek.”
diyor.
iX Deep: Piyasa Görünümü ve Beklentiler
Çin’in güçlü ihracat performansı, düşük iç talep ve emlak krizinin olumsuz etkilerini şimdilik azaltıyor. Ancak,
- ABD’den gelecek yeni tarifeler, özellikle Vietnam üzerinden yapılan üçüncü ülke transit ticaretine yönelik kısıtlamalar, ihracat ivmesini sekteye uğratabilir.
- Küresel talepteki yavaşlama, dış açık sürdürülebilirliğini riske sokuyor.
- Uzun vadede Çin’in, Güneydoğu Asya ve gelişmekte olan pazarlarla ticaretini çeşitlendirmesi avantaj sağlayabilir; ancak bu piyasalar da dış baskılara açık.
Piyasalarda dalgalanma beklenebilir; Çin’in ticaret fazlası önümüzdeki aylarda dış gelişmelerin etkisiyle baskı altında kalmaya devam edebilir
