سهام شرکت‌های بزرگ استخراج Bitcoin بار دیگر از خود رمزارز پیشی گرفته است، زیرا بسیاری از شرکت‌ها به مدل‌های تجاری ترکیبی مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) و رایانش با کارایی بالا (HPC) روی آورده‌اند.
از جویندگان طلا تا زیرساخت دیجیتال
این شرکت‌ها در ابتدا «معدن‌کار» نامیده می‌شدند، به دلیل شباهتشان به جویندگان طلایی که Bitcoin تولید می‌کردند و سال‌ها در معرض نوسانات مشهور قیمت این ارز بوده‌اند. این صنعت به طور موقت در مرحله اولیه رونق AI دو سال پیش سود برد، اما پس از کاهش سودآوری استخراج و افزایش رقابت، اصلاح شدیدی تجربه کرد.
با وجود نوسانات اخیر در بازار ارزهای دیجیتال، Bitcoin هنوز در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۴٪ افزایش یافته و نزدیک به رکورد تاریخی خود یعنی تقریباً ۱۲۶,۰۰۰ دلار معامله می‌شود. این رشد تا حدی به دلیل تجدید هیجان سرمایه‌گذاران پس از سیاست‌های طرفدار کریپتو دولت ترامپ بود.
معدن کاران پیشتاز هستند
با این حال، برترین عملکرد امسال متعلق به دارندگان Bitcoin نیست، بلکه متعلق به معدن‌کاران است. صندوقی که شرکت‌های استخراجی عمومی را دنبال می‌کند از ابتدای سال بیش از ۱۵۰٪ رشد کرده است. بر خلاف چرخه‌های صعودی گذشته که معدن‌کاران فقط حرکات قیمت Bitcoin را دنبال می‌کردند، اکنون این شرکت‌ها بر اساس آنچه به آن تبدیل شده‌اند، ارزش‌گذاری می‌شوند: ارائه‌دهندگان زیرساخت دیجیتال که انقلاب AI را تقویت می‌کنند.
«سرمایه‌گذاران تقریباً به‌طور انحصاری معدن‌کاران Bitcoin را بر اساس پتانسیلشان در HPC و AI ارزیابی می‌کنند»، گفته جان تودارو، تحلیلگر شرکت Needham & Co. «کمتر از ۱۰٪ گفتگوهای ما درباره معدن‌کاران واقعاً مربوط به خود Bitcoin است.»
Cipher و IREN پیشگام تغییر
دو شرکت پیشتاز این تحول Cipher Mining Inc. و IREN Ltd. هستند. سهام این دو شرکت که در Nasdaq فهرست شده‌اند، امسال تقریباً ۳۰۰٪ و ۵۰۰٪ افزایش یافته است، زیرا از استخراج خالص Bitcoin به زیرساخت‌های مبتنی بر AI منتقل شده‌اند.
اوایل ۲۰۲۵، Cipher قراردادی ده‌ساله به ارزش حدود ۳ میلیارد دلار با شرکت Fluidstack که بخشی از آن توسط Google حمایت می‌شود، امضا کرد. این قرارداد شامل ۱.۴ میلیارد دلار تعهد اجاره تضمین‌شده در ازای اوراق حق تقدم است که نماینده ۵.۴٪ سهام است — یکی از واضح‌ترین نشانه‌ها که مرز بین استخراج رمزارز و محاسبات AI در حال محو شدن است.
همزمان، IREN این هفته عرضه اوراق قرضه قابل تبدیل به ارزش ۱ میلیارد دلار را بست. شرکت آمریکایی TeraWulf Inc. نیز اعلام کرد قصد دارد اوراق تضمین‌شده‌ای به ارزش ۳.۲ میلیارد دلار منتشر کند تا مرکز داده Lake Mariner خود در Barker, New York را گسترش دهد.
آسیا وارد رقابت می‌شود
در آسیا، Bitdeer Technologies Group مستقر در سنگاپور، پس از اعلام برنامه تبدیل چندین سایت استخراج بزرگ خود — از جمله تأسیسات ۵۷۰ مگاواتی در Clarington, Ohio — به مراکز داده AI، تقریباً ۳۰٪ افزایش یافت. این شرکت اعلام کرد تبدیل کامل می‌تواند تا پایان ۲۰۲۶ بیش از ۲ میلیارد دلار درآمد سالانه ایجاد کند.
«برای Bitdeer، AI و HPC مکمل استخراج هستند، نه جایگزین آن»، گفته جف لابرگ، معاون رئیس بازارهای سرمایه و استراتژی در Bitdeer. «ما به رهبری بهره‌وری در استخراج خودکار ادامه خواهیم داد و در عین حال سایت‌های واجد شرایط را که بازده بلندمدت AI پایدار دارند به صورت انتخابی تبدیل می‌کنیم.»
تأثیر Halving و فشار بر حاشیه سود
حرکت به سمت AI و HPC پس از halving اخیر Bitcoin رخ داد که جوایز معدن‌کاران را از ۶.۲۵ BTC به ۳.۱۲۵ BTC کاهش داد. ترکیب این با سختی بیشتر شبکه و کاهش حجم تراکنش‌ها، حاشیه سود را به شدت محدود کرده و حتی قیمت‌های رکورد Bitcoin نمی‌توانند هزینه‌های عملیاتی رو جبران کنند.
به گفته ولفی ژائو، تحلیلگر TheMinerMag، ورود به حوزه AI-HPC معمولاً به معنای کاهش توسعه hashrate است، زیرا بخشی از ظرفیت برق به بارهای کاری AI اختصاص می‌یابد. او اشاره کرد که Riot Platforms Inc.، IREN و Bitfarms همه اعلام کرده‌اند که قصد ندارند hashrate را در کوتاه‌مدت افزایش دهند.
«تمرکز از ‘چقدر hashrate اضافه کنیم’ به ‘چقدر می‌توانیم انرژی خود را کارآمد استفاده کنیم’ منتقل شده است»، ژائو گفت. «با hashprice در پایین‌ترین سطح تاریخی، این تغییر اجتناب‌ناپذیر بود. استخراج و محاسبات اکنون همان اقتصاد انرژی را به اشتراک می‌گذارند.»
مشوق‌های مالی آشکار
تودارو از Needham افزود:
«درآمد به ازای هر مگاوات و حاشیه EBITDA برای colocation HPC و AI به مراتب بالاتر از استخراج است. با توجه به نوسانات Bitcoin و ریسک‌های halving، بازارهای سرمایه مراکز داده AI محور را با ارزش‌گذاری بسیار بالاتر از معدن‌کاران سنتی پاداش می‌دهند.»
