فرانسه بار دیگر در مرکز عدم قطعیت سیاسی و اقتصادی قرار گرفته است، پس از آنکه نخستوزیر فرانسوا بایرو به طور غیرمنتظرهای اعلام کرد که در ۸ سپتامبر رأی اعتماد برگزار خواهد شد. رهبران کسبوکار هشدار میدهند این تصمیم میتواند دومین اقتصاد بزرگ منطقه یورو را دوباره به سمت رکود سوق دهد و فشار سنگینی بر اعتماد بازارها وارد کند.
قمار سیاسی و واکنش بازارها
تصمیم غافلگیرکننده بایرو با هدف پیشی گرفتن از طرح رأی عدم اعتماد مخالفان علیه برنامه او برای کاهش ۴۴ میلیارد یورویی بودجه سال ۲۰۲۶ اتخاذ شد. اما این قمار به نظر میرسد نتیجه معکوس داده است، چراکه احزاب مخالف بلافاصله متعهد شدند دولت اقلیت او را سرنگون کنند.
بازارهای مالی به سرعت واکنش نشان دادند؛ اوراق قرضه فرانسه به فروش رفت و فاصله بازدهی اوراق دهساله فرانسه و ایتالیا کاهش یافت—نشانهای از اینکه سرمایهگذاران خطرات مالی و سیاسی فزایندهای را در پاریس میبینند.
رشد شکننده و نگرانی فزاینده مصرفکنندگان
اقتصاد فرانسه تنها ۰.۳ درصد در سهماهه دوم رشد کرد، رشدی که تقریباً به طور کامل ناشی از مصرف خانوار بود. اما رهبران کسبوکار هشدار میدهند که بیثباتی سیاسی میتواند این حرکت شکننده را تضعیف کند.
الکساندر بومپار، مدیرعامل کارفور گفت: «روحیه ما به عملکرد دولت گره خورده است. هرچه عدم قطعیت بیشتری پیش روی ما باشد، احتمال اینکه مصرفکنندگان خریدهای خود را به تأخیر بیندازند بیشتر است، و این اقتصاد را در معرض خطر رکود قرار میدهد.»
پاتریک مارتین، رئیس اتحادیه کارفرمایان مدف، حتی صریحتر گفت:
«کسانی که فکر میکنند میتوانند با سیاست بازی کنند، ما را با یک خطر عظیم اقتصادی روبهرو میسازند.»
فشار فزاینده بر ماکرون
نظرسنجیها نشان میدهند بین ۵۶ تا ۶۹ درصد از فرانسویها خواستار برگزاری انتخابات تازه هستند، که بازتابی از نارضایتی عمیق نسبت به وضعیت سیاسی کنونی است. برخی نظرسنجیها حاکی از آن است که تا ۶۷ درصد خواهان استعفای امانوئل ماکرون رئیسجمهور خواهند بود اگر بایرو رأی اعتماد را از دست بدهد.
با این حال، ماکرون بارها احتمال استعفا یا انحلال پارلمان را رد کرده است، هرچند تحلیلگران انتظار دارند در صورت سقوط بایرو ممکن است به انتصاب یک نخستوزیر جدید بیندیشد.
این بنبست سیاسی در حالی رخ میدهد که بدهی عمومی فرانسه به ۱۱۳.۹ درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است، سطحی بسیار فراتر از محدودیتهای اتحادیه اروپا. برنامه ریاضتی بایرو شامل لغو دو روز تعطیل رسمی و مسدود کردن بیشتر هزینههای عمومی است—اقداماتی که به طور گستردهای از نظر سیاسی سمی تلقی میشوند.
پیامدهای بازار و ارز
تحلیلگران مورگان استنلی تأکید کردهاند که هر دو نتیجه—چه انتخابات زودهنگام و چه انتصاب نخستوزیر جدید—به معنای «دورهای طولانی از عدم قطعیت» برای فرانسه خواهد بود.
برای معاملهگران ارز، این عدم قطعیت به معنای نوسانات بالقوه یورو است، به ویژه در برابر دلار آمریکا. جفتارز یورو/دلار همین حالا هم تحت فشار قرار دارد، زیرا نگرانیها درباره کند شدن رشد در منطقه یورو و فشارهای مالی مداوم در فرانسه ادامه دارد.
اعتراضات خیابانی پیشبینیشده در ۱۰ سپتامبر، تنها دو روز پس از رأی اعتماد، میتواند در صورت تشدید بیثباتی سیاسی خطرات بیشتری را برای یورو به همراه داشته باشد.