دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تهدید کرده است که تعرفه‌هایی تا سقف ۳۰۰ درصد بر واردات نیمه‌هادی‌ها وضع خواهد کرد؛ با استثناهایی برای شرکت‌هایی که متعهد شوند کارخانه یا مرکز تحقیقاتی در خاک آمریکا بسازند.
ترامپ این اقدام را راهی برای تقویت سرمایه‌گذاری داخلی معرفی می‌کند، اما کارشناسان هشدار می‌دهند این سیاست می‌تواند زنجیره‌های تأمین جهانی را مختل کرده و حتی به ضرر شرکت‌هایی تمام شود که هم‌اکنون در آمریکا تولید می‌کنند.
جزئیات طرح ترامپ
از زمان اعلام اولیه ترامپ در تاریخ ۷ اوت در کاخ سفید، جزئیات زیادی منتشر نشده است. او ابتدا از تعرفه ۱۰۰ درصدی سخن گفت و توضیح داد شرکت‌هایی که واقعاً در آمریکا سرمایه‌گذاری کنند مشمول معافیت خواهند شد. با این حال، هشدار داد اگر تعهدات عملی نشود، تعرفه‌ها می‌تواند به‌طور بازگشتی اعمال گردد.
ترامپ در ۱۱ اوت، در هواپیمای ریاست جمهوری، احتمال افزایش تعرفه‌ها تا ۲۰۰–۳۰۰ درصد را مطرح کرد و وعده داد به‌زودی جزئیات بیشتری ارائه خواهد شد.
چرا هدف‌گذاری روی تراشه‌ها؟
هدف ترامپ بازگرداندن تولید نیمه‌هادی‌ها به داخل آمریکا و کاهش وابستگی به تأمین‌کنندگان خارجی است.
به گفته جی. دن هاتچیسون، معاون شرکت TechInsights کانادا، این طرح در واقع تلاشی برای جبران هزینه بالاتر تولید در آمریکا است، در حالی‌که برای شرکت‌های همسو با این رویکرد، معافیت‌هایی در نظر گرفته خواهد شد.
این سیاست همچنین بُعد ژئوپولیتیکی دارد: کاهش وابستگی آمریکا به واردات تراشه و تقویت موقعیت واشنگتن در رقابت فناورانه با چین. پیش‌تر در سال ۲۰۲۴، دولت ترامپ تحقیقات رسمی درباره روش‌های تجاری چین در زمینه نیمه‌هادی و خطرات امنیت ملی ناشی از وابستگی به تراشه‌های خارجی آغاز کرده بود.
چه کسانی تحت تأثیر قرار می‌گیرند؟
شرکت‌های بزرگ فناوری خارجی که هم‌اکنون در آمریکا سرمایه‌گذاری کرده‌اند، مانند TSMC و سامسونگ، به احتمال زیاد از تعرفه‌ها معاف می‌شوند.
اما تأثیر این سیاست بر سایر تولیدکنندگان بین‌المللی، به‌ویژه در چین، به دلیل موانع نظارتی دوطرفه هنوز مشخص نیست.
به گفته یونگ ووک ریو از مدرسه سیاست‌گذاری «لی کوان یو»، تعرفه‌های بخش‌محور مانند نیمه‌هادی‌ها، با هدف تقویت رهبری فناوری آمریکا و مهار چین طراحی می‌شوند؛ فراتر از صرفاً ملاحظات تجاری.
ابعاد واردات تراشه در آمریکا
ایالات متحده در سال ۲۰۲۴ حدود ۴۰ میلیارد دلار تراشه وارد کرد که عمدتاً از تایوان، مالزی، اسرائیل، کره جنوبی، ایرلند، ویتنام، کاستاریکا، مکزیک و چین تأمین شده بود.
اما این آمار تمام ماجرا را نشان نمی‌دهد، چون تراشه‌ها بارها برای مونتاژ و بسته‌بندی از مرزها عبور می‌کنند.
کریس میلر، نویسنده کتاب «جنگ تراشه‌ها»، برآورد می‌کند که حدود ۵۰ میلیارد دلار دیگر تراشه نیز به‌صورت تعبیه‌شده در محصولاتی مانند گوشی‌های هوشمند، خودروها و لوازم خانگی وارد آمریکا شده‌اند. بسیاری از این تراشه‌ها ابتدا در آمریکا ساخته شده، سپس برای آزمایش و مونتاژ به خارج ارسال و دوباره وارد کشور شده‌اند.
چرا صنعت جهانی نگران است؟
طرح ترامپ موجی از عدم قطعیت به صنعتی افزوده که پیش‌تر با تنش‌های تجاری مواجه بوده است.
نیک مارو از واحد اطلاعات اکونومیست می‌گوید هنوز روشن نیست این تعرفه‌ها دقیقاً چگونه اجرا خواهند شد، از جمله اینکه آیا شامل تراشه‌های ساخته‌شده در خود آمریکا یا تراشه‌های موجود در محصولات نهایی نیز می‌شوند یا نه.
اگر این تعرفه‌ها شامل کالاهای دارای تراشه شوند، پیامدهای آن می‌تواند به حوزه‌هایی مانند الکترونیک، لوازم خانگی، خودرو و قطعات یدکی سرایت کند.
میلر هشدار داده است که هرچند شرکت‌ها ممکن است در ابتدا بخشی از هزینه‌ها را بپذیرند، در نهایت مصرف‌کنندگان آمریکایی و جهانی بار اصلی آن را بر دوش خواهند کشید.
