جفت ارز در فارکس چیست؟ راهنمای کامل از صفر تا صد

یکی از اولین اصطلاحاتی که پس از ورود به بازار فارکس با آن مواجه می‌شوید، جفت ارز است. شاید برایتان این سوال پیش آمده باشد که جفت ارز دقیقاً چیست و چرا برای معامله در فارکس باید آن را بشناسید. جفت ارز در واقع سنگ بنای اصلی این بازار است و تمام معاملات بر پایه آن انجام می‌شود. در این مطلب قصد داریم به زبان ساده توضیح دهیم که جفت ارز چیست، چه انواعی دارد و چه عواملی بر قیمت آن تأثیر می‌گذارند.

مفهوم جفت ارز (Currency Pair) در فارکس چیست؟

به صورت کلی، جفت ارز به نرخ‌گذاری دو ارز مختلف در مقابل یکدیگر گفته می‌شود. این نرخ نشان‌دهنده این است که برای خرید یک واحد از ارز اول، چه مقدار از ارز دوم مورد نیاز است. به عنوان مثال، در جفت ارز EUR/USD، نرخ ۱.۰۸۰۰ به این معنی است که برای خرید هر ۱ یورو، باید ۱.۰۸۰۰ دلار آمریکا پرداخت شود.

هر جفت ارز از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

• ارز پایه (Base Currency): این ارز، ارز اول در جفت است (در مثال بالا، EUR). ارز پایه، واحدی است که ارزش آن با ارز دوم سنجیده می‌شود.
• ارز مظنه (Quote Currency): این ارز، ارز دوم در جفت است (در مثال بالا، USD). ارز مظنه، قیمتی است که برای خرید یک واحد از ارز پایه باید پرداخت شود.

معامله در فارکس همیشه شامل خرید یک ارز و فروش همزمان ارز دیگر است. وقتی یک معامله‌گر جفت ارزی را خریداری می‌کند، در واقع ارز پایه را می‌خرد و ارز مظنه را می‌فروشد. برعکس، وقتی جفت ارزی را به فروش می‌رساند، ارز پایه را می‌فروشد و ارز مظنه را دریافت می‌کند. این مکانیسم دوطرفه، هسته اصلی بازار فارکس را تشکیل می‌دهد.

نحوه قیمت‌گذاری جفت ارزها

جفت ارزها با دو قیمت اصلی قیمت‌گذاری می‌شوند:

• قیمت پیشنهادی (Bid): قیمتی است که کارگزار (بروکر) حاضر است ارز پایه را از معامله‌گر خریداری کند.
• قیمت درخواستی (Ask): قیمتی است که کارگزار حاضر است ارز پایه را به معامله‌گر بفروشد.

فاصله بین این دو قیمت را اسپرد (Spread) می‌نامند. این اسپرد در واقع کمیسیون یا سهم کارگزار از هر معامله است. جفت ارزهایی که حجم معاملات بالاتری دارند و نقدشوندگی آن‌ها بیشتر است، معمولاً اسپرد کمتری دارند؛ زیرا یافتن خریدار و فروشنده در آن‌ها آسان‌تر است.

انواع جفت ارزها

جفت ارزها بر اساس حجم معاملات و میزان نقدینگی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند. شناخت این دسته‌ها به معامله‌گران کمک می‌کند تا با توجه به استراتژی و میزان ریسک‌پذیری خود، بهترین گزینه را انتخاب کنند:

۱. جفت ارزهای اصلی (Major Currency Pairs)

جفت ارزهای اصلی، پرمعامله‌ترین جفت ارزها در جهان هستند. این جفت‌ها شامل دلار آمریکا (USD) در مقابل سایر ارزهای مهم جهانی هستند. این جفت ارزها به دلیل حجم بالای معاملات، نقدشوندگی بسیار بالایی دارند و اسپرد آن‌ها معمولاً بسیار کم است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که برای معامله‌گران مبتدی، انتخاب‌های مناسب و کم‌ریسکی باشند.

مهم‌ترین جفت ارزهای اصلی در بازار فارکس عبارتند از:

• EUR/USD (یورو در برابر دلار آمریکا): پرمعامله‌ترین جفت ارز جهان که بیش از ۲۰ درصد حجم معاملات روزانه فارکس را به خود اختصاص می‌دهد. این جفت ارز نمایانگر دو اقتصاد بزرگ دنیا، یعنی ایالات متحده و منطقه یورو است.
• GBP/USD (پوند بریتانیا در برابر دلار آمریکا): از جفت ارزهای مهم و پرحجم که پس از EUR/USD در رتبه‌های بالای معاملات قرار دارد.
• USD/JPY (دلار آمریکا در برابر ین ژاپن): ین ژاپن به‌عنوان پرمعامله‌ترین ارز آسیایی شناخته می‌شود و این جفت ارز به دلیل نقدینگی بالا، توجه زیادی را به خود جلب می‌کند.
• USD/CHF (دلار آمریکا در برابر فرانک سوئیس): فرانک سوئیس به‌دلیل ثبات اقتصادی و سیاسی این کشور، در دسته ارزهای «پناهگاه امن» (Safe-Haven) قرار می‌گیرد.
• AUD/USD (دلار استرالیا در برابر دلار آمریکا)
• USD/CAD (دلار آمریکا در برابر دلار کانادا)

دو جفت ارز AUD/USD و USD/CAD به «ارزهای کالایی» (Commodity Currencies) معروف هستند، زیرا اقتصاد استرالیا و کانادا وابستگی زیادی به صادرات کالاها و مواد خام دارند و نرخ این ارزها تا حد زیادی تحت تأثیر قیمت جهانی این کالاها تغییر می‌کند.

۲. جفت ارزهای فرعی (Minor Currency Pairs) یا کراس‌ها (Crosses)

جفت ارزهای فرعی شامل ارزهای مهمی هستند که در آن‌ها دلار آمریکا حضور ندارد. این جفت‌ها نیز نقدشوندگی بالایی دارند و فرصت‌های معاملاتی خوبی را فراهم می‌کنند، اما حجم معاملات کمتری نسبت به جفت‌های اصلی دارند.

محبوب‌ترین جفت ارزهای فرعی عبارتند از:

• EUR/GBP (یورو در برابر پوند بریتانیا): یکی از جفت ارزهای مهم اروپا که نشان‌دهنده نسبت ارزش دو ارز پرقدرت این قاره است.
• EUR/JPY (یورو در برابر ین ژاپن): ترکیب ارز اروپا با پرمعامله‌ترین ارز آسیایی، که به دلیل نقدینگی بالا و نوسانات مناسب مورد توجه معامله‌گران است.
• GBP/JPY (پوند بریتانیا در برابر ین ژاپن): جفت ارزی با نوسانات قابل‌توجه که به دلیل اختلاف نرخ بهره میان این دو ارز، فرصت‌های معاملاتی متعددی ایجاد می‌کند.
• AUD/JPY (دلار استرالیا در برابر ین ژاپن): ترکیبی از یک ارز کالایی و یک ارز پناهگاه امن، که تغییرات آن اغلب تحت تأثیر قیمت کالاهای جهانی و شرایط اقتصادی آسیا قرار دارد.
• EUR/CHF (یورو در برابر فرانک سوئیس): جفت ارزی با ثبات نسبی که معمولاً در شرایط عدم اطمینان اقتصادی به‌عنوان انتخابی امن در نظر گرفته می‌شود.

این جفت‌ ارزها به دلیل ارتباط مستقیم بین دو اقتصاد بزرگ و بدون واسطه دلار آمریکا، برای معامله‌گرانی که به تحلیل‌های دقیق‌تر علاقه دارند، جذاب هستند.

۳. جفت ارزهای غیرمعمول (Exotic Currency Pairs)

جفت ارزهای غیرمعمول، ترکیبی از یک ارز پرمعامله (معمولاً دلار آمریکا) با یک ارز از کشورهای در حال توسعه یا با اقتصاد نوظهور هستند. این جفت‌ها به دلیل حجم معاملات بسیار کم، نقدشوندگی پایینی دارند و اسپرد آن‌ها معمولاً بسیار زیاد است.

نوسانات قیمت در این جفت‌ها بسیار بالاست، زیرا ارزش پول یک بازار نوظهور می‌تواند به سرعت در واکنش به رویدادهای سیاسی و اقتصادی تغییر کند. معامله در این جفت‌ها پرریسک‌تر است و معمولاً برای معامله‌گران حرفه‌ای که از استراتژی‌های خاصی استفاده می‌کنند، مناسب است.

برخی از جفت ارزهای غیرمعمول عبارتند از:

• USD/TRY (دلار آمریکا در برابر لیر ترکیه): جفت ارزی با نوسانات بالا که تحت تأثیر عوامل اقتصادی و سیاسی داخلی ترکیه قرار دارد.
• USD/HKD (دلار آمریکا در برابر دلار هنگ‌کنگ): جفت ارزی با دامنه نوسان کنترل‌شده که به‌واسطه سیاست‌های ارزی هنگ‌کنگ و ارتباط نزدیک اقتصادی با چین شناخته می‌شود.
• EUR/MXN (یورو در برابر پزو مکزیک): ترکیب ارز اروپا با یکی از ارزهای بازارهای نوظهور که تغییرات آن تحت تأثیر قیمت جهانی نفت و شرایط اقتصادی آمریکای لاتین است.

عوامل تأثیرگذار بر قیمت جفت ارزها

قیمت جفت ارزها در بازار فارکس تحت تأثیر عوامل پیچیده‌ای قرار دارد که درک آن‌ها برای هر معامله‌گر ضروری است. سه عامل مهم که بر حرکات قیمت جفت ارزها تأثیر می‌گذارند، عبارتند از:

۱. سیاست و رویدادهای ژئوپلیتیکی

تصمیمات سیاسی، انتخابات، جنگ‌های تجاری و رویدادهای ژئوپلیتیکی می‌توانند به طور قابل توجهی بر ارزش پول یک کشور تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، یک بحران سیاسی می‌تواند باعث بی‌ثباتی و کاهش ارزش ارز یک کشور شود، در حالی که یک توافق تجاری مهم می‌تواند باعث افزایش ارزش آن گردد.

۲. نرخ بهره

یکی از مهم‌ترین عوامل بنیادی، نرخ بهره تعیین شده توسط بانک‌های مرکزی است. معامله‌گران همیشه به دنبال بازدهی بالاتر هستند. زمانی که یک بانک مرکزی نرخ بهره خود را افزایش می‌دهد، سرمایه‌گذاران بیشتری به آن ارز جذب می‌شوند تا از سود بالاتر بهره ببرند. این افزایش تقاضا باعث بالا رفتن ارزش آن ارز در مقابل سایر ارزها می‌شود. برعکس، کاهش نرخ بهره می‌تواند باعث خروج سرمایه و کاهش ارزش ارز شود.

۳. داده‌های اقتصادی

گزارش‌ها و داده‌های اقتصادی یک کشور، تصویر واضحی از سلامت و قدرت آن اقتصاد ارائه می‌دهند. داده‌هایی مانند نرخ تورم، نرخ اشتغال، تولید ناخالص داخلی (GDP) و گزارش‌های تولید صنعتی، مستقیماً بر ارزش ارز آن کشور تأثیر می‌گذارند. انتشار داده‌های مثبت اقتصادی معمولا باعث تقویت ارز آن کشور می‌شود و بالعکس.

نحوه انتخاب جفت ارز برای معامله

انتخاب جفت ارز مناسب برای معامله، بخش مهمی از استراتژی معاملاتی است. برای این کار، باید به فاکتورهای زیر توجه داشته باشید:

قابلیت پیش‌بینی

جفت ارزهای اصلی به دلیل حجم بالای اطلاعات و داده‌های موجود، قابل پیش‌بینی‌تر هستند. برای یک معامله‌گر تازه‌کار، شروع با جفت ارزهایی که اطلاعات بیشتری درباره آن‌ها در دسترس است، منطقی‌تر به نظر می‌رسد.

ثبات قیمت

ثبات قیمت یک ارز معمولاً به سلامت اقتصادی کشوری که آن را معامله می‌کنید، بستگی دارد. ارزهای کشورهای بزرگ و قدرتمند، به دلیل قدرت اقتصادی و سیاسی، از ثبات بیشتری برخوردار هستند.

مقدار نقدینگی

نقدینگی بالا، تضمین می‌کند که خرید و فروش ارز به آسانی و با هزینه کمتری (اسپرد کمتر) انجام می‌شود. جفت ارزهای اصلی به دلیل نقدشوندگی بالا، انتخاب‌های بهتری هستند.

مراحل معامله جفت ارز در بازار فارکس

برای شروع معامله جفت ارز، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

• باز کردن حساب فارکس: برای شروع، نیاز به یک حساب معاملاتی در یک کارگزار معتبر دارید.
• طراحی استراتژی معاملاتی: یک استراتژی مشخص برای خودتان طراحی کنید. این استراتژی باید شامل اهداف، زمان‌بندی و قوانینی برای ورود و خروج از معاملات باشد.
• انتخاب جفت ارز: جفت ارزی را انتخاب کنید که با استراتژی شما هماهنگ است و با آن احساس راحتی می‌کنید.
• باز کردن پوزیشن: اولین معامله خود را باز کنید و حتماً اصول مدیریت ریسک را در نظر داشته باشید.
• نظارت بر معاملات: پس از باز کردن پوزیشن، بازار را به صورت مداوم زیر نظر بگیرید تا بتوانید در زمان مناسب از معامله خارج شوید.

جمع بندی

جفت ارز در فارکس به نرخ‌گذاری دو ارز مختلف در مقابل یکدیگر گفته می‌شود. این جفت‌ها به سه دسته اصلی، فرعی و غیرمعمول تقسیم می‌شوند. هر یک از این دسته‌ها ویژگی‌ها و ریسک‌های خاص خود را دارند. برای انتخاب جفت ارز مناسب برای معامله، باید به عواملی مانند قابلیت پیش‌بینی، ثبات قیمت و نقدینگی توجه داشته باشید. همچنین، عوامل سیاسی، نرخ بهره و داده‌های اقتصادی تأثیر مستقیمی بر قیمت‌گذاری جفت ارزها دارند. به عنوان یک معامله‌گر تازه‌کار، توصیه می‌شود که با جفت ارزهای اصلی مانند یورو/دلار شروع کنید تا با محیط بازار آشنا شوید. تسلط بر مفهوم جفت ارز، اولین گام برای موفقیت در بازار هیجان‌انگیز فارکس است.