ترامپ تعرفه واردات کالاهای برزیل را به ۵۰ درصد افزایش داد؛ سقوط ارزش رئال و افت بازار سهام در پی تشدید تنش‌های سیاسی و تجاری میان آمریکا و برزیل.
اعلام ناگهانی رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، دونالد ترامپ، مبنی بر افزایش تعرفه واردات کالاهای برزیلی به ۵۰ درصد، شوک بزرگی به اقتصاد برزیل وارد کرد. این تصمیم باعث سقوط شدید ارزش پول ملی برزیل و کاهش چشمگیر شاخص‌های بازار سهام این کشور شد و تنش‌های سیاسی میان دو کشور را به شدت افزایش داد.
افزایش تعرفه؛ اقدامی بی‌سابقه در مناقشه تجاری
دونالد ترامپ در نامه‌ای که در حساب‌های رسمی خود منتشر کرد، اعلام کرد تعرفه کالاهای وارداتی از برزیل به آمریکا از حداقل ۱۰ درصد اعلام شده در ماه آوریل، به ۵۰ درصد افزایش یافته است. این تصمیم غیرمنتظره به عنوان واکنشی مستقیم به مسائل سیاسی و حقوقی در برزیل، به ویژه پرونده‌های علیه رئیس‌جمهور پیشین جائر بولسونارو، اتخاذ شد.
ترامپ در این نامه، افزایش تعرفه را به “حملات زیان‌بار برزیل به حقوق انتخابات آزاد و آزادی بیان آمریکایی‌ها” ربط داد و این اقدام را تحت سیاست «معامله متقابل» توجیه کرد، هرچند برزیل برخلاف سایر کشورها مازاد تجاری با آمریکا ندارد و این موضوع نشان‌دهنده جنبه‌های سیاسی موضوع است.
سقوط ارزش رئال و فشار بر بازار سهام برزیل
خبر افزایش تعرفه باعث شد ارزش رئال، پول ملی برزیل، حدود ۳ درصد در برابر دلار آمریکا کاهش یابد؛ اتفاقی که فشار زیادی بر اقتصاد این کشور وارد کرد. در کنار آن، شاخص بزرگ‌ترین صندوق قابل معامله در بورس آمریکا که شاخص بازار سهام برزیل را دنبال می‌کند، یعنی iShares MSCI Brazil ETF، بیش از ۲ درصد سقوط کرد.
این واکنش بازارها نمایانگر نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به تاثیرات اقتصادی و سیاسی تصمیم ترامپ است که می‌تواند جریان تجارت و سرمایه‌گذاری خارجی در برزیل را محدود کند.
پشت پرده تصمیم ترامپ: اختلافات سیاسی و پرونده بولسونارو
یکی از دلایل اصلی این اقدام، پرونده حقوقی جائر بولسونارو، رئیس‌جمهور سابق برزیل و رقیب لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا، است. بولسونارو متهم به تلاش برای کودتا پس از انتخابات ۲۰۲۲ است؛ پرونده‌ای که شباهت‌های زیادی به حادثه ۶ ژانویه ۲۰۲۱ در آمریکا دارد.
بولسونارو که در دوران ریاست‌جمهوری خود از شیوه‌های سیاسی ترامپ بهره برده بود، در طول زمان بارها از ترامپ درخواست حمایت کرده است. افزایش تعرفه‌ها به نوعی واکنش ترامپ به این پرونده‌ها و فشار بر دولت فعلی برزیل تفسیر می‌شود.
واکنش دولت برزیل: موضع قاطع لولا دا سیلوا
رئیس‌جمهور برزیل، لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا، به سرعت پس از اعلام تعرفه جدید، جلسه‌ای اضطراری با وزرای کلیدی از جمله وزیر دارایی، وزیر امور خارجه و معاون رئیس‌جمهور برگزار کرد تا راهکارهای مقابله با بحران را بررسی کند.
لولا در بیانیه‌ای در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که برزیل اجازه نمی‌دهد تحت فشار و تهدید قرار گیرد و پرونده‌های داخلی کشور باید توسط نظام قضایی خود برزیل بدون دخالت خارجی رسیدگی شود.
پیامدهای اقتصادی و تجاری افزایش تعرفه‌ها
افزایش تعرفه واردات کالاهای برزیلی می‌تواند به کاهش صادرات این کشور به آمریکا منجر شود و تجارت دو طرف را مختل کند. اقتصاد برزیل که به شدت به بازارهای جهانی و به‌ویژه آمریکا وابسته است، ممکن است با کاهش سرمایه‌گذاری‌های خارجی و افت رشد اقتصادی مواجه شود.
کارشناسان اقتصادی هشدار می‌دهند که این تنش‌ها می‌تواند موجب کند شدن روند بهبود اقتصادی برزیل پس از دوران پاندمی کرونا شود و فرصت‌های تجاری مهمی را از دست بدهد.
آینده روابط تجاری آمریکا و برزیل
با توجه به اهمیت اقتصادی و سیاسی برزیل در آمریکای لاتین، تصمیمات اخیر ایالات متحده احتمالاً تاثیرات بلندمدتی بر روابط دو کشور خواهد گذاشت. تحلیل‌گران انتظار دارند که ادامه این روند باعث تشدید اختلافات و کاهش همکاری‌های اقتصادی و سیاسی میان واشنگتن و برازیلیا شود.
در حالی که برزیل تلاش دارد استقلال اقتصادی و سیاسی خود را حفظ کند، آمریکا نیز از ابزارهای تجاری برای فشار بر دولت‌های خارجی استفاده می‌کند که می‌تواند الگوهای جدیدی در روابط بین‌الملل شکل دهد.
