رئیسجمهور دونالد ترامپ روز جمعه از اسرائیل خواست فوراً بمباران غزه را متوقف کند و گفت که حماس با بخشهای کلیدی یک طرح میانجیگریشده توسط آمریکا برای پایان دادن به جنگ دو ساله موافقت کرده است. این اقدام، مستقیمترین مداخله ترامپ در این درگیری تا کنون محسوب میشود، در حالی که او تلاش دارد خود را بهعنوان یک سازنده توافق معرفی کند که قادر به ایجاد صلح پایدار در خاورمیانه است.
دفتر نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، اعلام کرد که اسرائیل آماده “اجرای فوری” مرحله اول طرح ترامپ برای غزه است — که بر آزادی گروگانهای اسرائیلی تمرکز دارد — پس از پاسخ رسمی حماس.
حماس پاسخ خود به پیشنهاد ۲۰ مادهای را ارائه کرد، پس از آنکه ترامپ به این گروه مهلت داده بود تا یکشنبه پذیرش خود را اعلام کند یا با “پیامدهای شدید” روبهرو شود.
ترامپ خواستار آتشبس فوری شد
ترامپ در شبکه Truth Social نوشت: «اسرائیل باید فوراً بمباران غزه را متوقف کند تا بتوانیم گروگانها را با امنیت و سرعت آزاد کنیم! ما در حال حاضر در حال بحث درباره جزئیات هستیم. این موضوع فقط درباره غزه نیست، بلکه درباره صلحی است که مدتهاست در خاورمیانه انتظار میرود.»
دفتر نتانیاهو اعلام کرد که اسرائیل به همکاری نزدیک با دولت آمریکا ادامه خواهد داد «تا جنگ را مطابق با اصول تعیینشده توسط اسرائیل که با دیدگاه رئیسجمهور ترامپ همسو است، به پایان برساند.»
اسرائیل با وجود درخواست آمریکا به بمباران ادامه میدهد
با وجود درخواست ترامپ، ساکنان جمعه از ادامه حملات هوایی در سراسر شهر غزه و خانیونس گزارش دادند، از جمله گلولهباران تانکها در طول خیابان تل التینی و بمباران مجدد در محله رمال. گزارش فوری از تلفات انسانی منتشر نشده است.
اسرائیل بهطور رسمی به پاسخ حماس یا درخواست ترامپ برای توقف عملیات نظامی واکنش نشان نداده است، اما رهبر اپوزیسیون، یائیر لاپید، نتانیاهو را تشویق کرد تا «به مذاکراتی که رئیسجمهور رهبری میکند برای نهایی کردن جزئیات توافق بپیوندد.»
خانوادههای گروگانهای بازداشتشده در غزه نیز این درخواست را تکرار کرده و از دولت خواستند مذاکرات را «برای بازگرداندن تمام گروگانها» آغاز کند.
افزایش فشار داخلی و بینالمللی
نتانیاهو با فشار داخلی فزایندهای برای پایان دادن به جنگ مواجه است، در حالی که خانوادههای گروگانها و عموم مردم از طولانی شدن درگیری خشمگین هستند. همزمان، جناحهای تندرو در ائتلاف او برای ادامه عملیات نظامی فشار میآورند.
امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه که رهبری تلاشهای اروپایی برای ترویج شناسایی دولت فلسطین را برعهده دارد، در شبکه X نوشت: «تعهد حماس باید بدون تأخیر پیگیری شود.»
جنگ در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، پس از حملهای که توسط حماس رهبری شد و حدود ۱۲۰۰ نفر در اسرائیل کشته شدند و ۲۵۱ گروگان به غزه منتقل شدند. بر اساس آمار مقامات بهداشت غزه، کمپین بعدی اسرائیل بیش از ۶۶٬۰۰۰ نفر، عمدتاً غیرنظامیان، را کشته و بخش زیادی از سرزمینها را ویران کرده است.
نقاط اختلاف بر سر خلع سلاح و عقبنشینی
پاسخ مکتوب حماس که رویترز آن را مشاهده کرده است، بخشی از طرح ترامپ را تأیید میکند — از جمله آزادی تمام گروگانها در مقابل زندانیان فلسطینی و تحویل اداره غزه به یک نهاد فلسطینی تکنوکرات — اما از تعهد مستقیم درباره خلع سلاح و عقبنشینی مرحلهای اسرائیل خودداری کرده است.
یک مقام ارشد حماس به الجزیره گفت که این گروه تا پایان اشغال اسرائیل در غزه خلع سلاح نخواهد شد و این امر شکاف اصلی بین طرفین را نشان میدهد.
طرح ترامپ شامل آتشبس، تبادل کامل گروگانها و زندانیان، عقبنشینی مرحلهای نیروهای اسرائیلی، خلع سلاح حماس و ایجاد یک اداره بینالمللی موقت در غزه است.
قطر تأیید کرده است که هماهنگی با مصر و آمریکا برای ادامه تلاشهای میانجیگری را آغاز کرده است.
حماس آمادگی خود برای مذاکرات بیشتر را اعلام کرد
حماس در بیانیهای اعلام کرد که «قدردان تلاشهای رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ است» و آماده است «فوراً از طریق میانجیها وارد مذاکرات برای بررسی جزئیات شود.» این گروه افزود که از تحویل اداره غزه به یک نهاد مستقل فلسطینی با حمایت عربی و اسلامی حمایت میکند.
اگرچه این پاسخ به معنای پذیرش کامل نیست، اما نشاندهنده نرمترین لحن حماس در ماههای اخیر است — و میتواند نشانه آغاز دیپلماسی جدید برای پایان دادن به یکی از مخربترین درگیریهای منطقه در دههها باشد.