Çin’in ABD’ye ihracatı ağustos ayında %33 oranında sert bir düşüş yaşarken, toplam ihracat büyümesi de son altı ayın en zayıf seviyesine geriledi. Gümrük verilerine göre bu düşüş, önden yüklenen sevkiyatların etkisinin azalmasını ve ABD’nin yeniden ihracata yönelik önlemlerini yansıtıyor. ABD’den yapılan ithalat da yıllık bazda %16 düştü.
ABD doları cinsinden bakıldığında, Çin’in toplam ihracatı ağustosta geçen yılın aynı dönemine göre %4,4 arttı. Ancak bu rakam, ekonomistlerin %5’lik artış beklentisinin altında kaldı ve şubattan bu yana en düşük büyüme olarak kaydedildi. Analistler, yavaşlamanın kısmen geçen yılki yüksek baz etkisinden kaynaklandığını, o dönemde ihracatın son 18 ayın en hızlı seviyesine ulaştığını belirtti.
Capital Economics’te Çin ekonomisti olan Zichun Huang, “Çin-ABD ticaret ateşkesinin geçici etkisinin kaybolması ve yeniden yönlendirilen sevkiyatlara getirilen gümrük vergilerinin artmasıyla, Çin ihracatının kısa vadede baskı altında kalması muhtemel” dedi.
Alternatif pazarlar ve çeşitlendirme
ABD’deki zorluklarla karşı karşıya kalan Çinli ihracatçılar giderek daha fazla alternatif pazarlara yöneliyor. Ağustosta Avrupa Birliği’ne yapılan sevkiyatlar %10,4, ASEAN ülkelerine %22,5 ve Afrika’ya neredeyse %26 arttı. Ocak–ağustos döneminde ABD’ye ihracat %15,5 düşerken, AB’ye %7,7, ASEAN’a %14,6, Afrika’ya %24,6 ve Latin Amerika’ya yaklaşık %6 artış görüldü.
Pinpoint Asset Management başkanı ve başekonomisti Zhiwei Zhang, “Zayıf iç talep nedeniyle Çinli ihracatçılar yurtdışında daha fazla pazar payı elde etmeye çalışıyor, bu da genel ihracat performansının korunmasına yardımcı oluyor” dedi.
Ticari gerilimler ve nadir toprak elementleri ihracatı
Çeşitlendirme çabalarına rağmen ABD, Çin’in en büyük tekil ticaret ortağı olmaya devam ediyor ve yılbaşından ağustosa kadar 283 milyar dolarlık Çin malı ithal etti. İkili ticaret gerilimleri sürerken, Washington Pekin’in nadir toprak elementleri ihracatıyla ilgili taahhütlerini yerine getirmemesi halinde Çin mallarına %200 gümrük vergisi uygulamakla tehdit ediyor. Çin’in bu elementlerdeki ihracatı ağustosta %22,6 artarak 5.791,8 metrik tona ulaştı.
Çinli ihracatçılar, ABD tarifelerinden kaçınmak için malları üçüncü ülkeler üzerinden yönlendirmeye giderek daha fazla başvuruyor. Ancak bu strateji, Washington’un temmuz ayında şüpheli yeniden ihracat sevkiyatlarına %40 gümrük vergisi getirdiğini açıklamasının ardından daha sıkı denetim altına girdi.
İç talep ve para politikası
Zayıf iç talep de başka bir engel oluşturuyor. Yerel olarak uygulanan “hurda teşviki” programları kapsamında araç, ev aletleri ve akıllı telefon satışlarına verilen destek, ayrılan fonların hızla tükenmesiyle yavaşladı. Deflasyon baskıları sürüyor; Goldman Sachs, üretici fiyat endeksinin ağustosta yıllık bazda %2,9 düşmesini, manşet TÜFE’nin ise %0,2 gerilemesini öngörüyor.
Ekonomistler, Pekin’in para politikasında gevşemeye gidebileceğini düşünüyor. Evercore ISI’da Çin başstratejisti olan Neo Wang, Çin Merkez Bankası’nın faiz oranlarını 10–20 baz puan indireceğini tahmin ediyor. Perakende satışlar, sanayi üretimi, yatırımlar, konut ve işsizlikle ilgili kritik verilerin ise önümüzdeki pazartesi açıklanması bekleniyor.
Wang, “Yaklaşan verilerde zayıf büyüme beklentisiyle birlikte, faiz indirimi kötümserliğe karşı koymaya ve hem piyasalara hem de iç talebe destek sağlamaya yardımcı olabilir” dedi.
