Başkan Donald Trump’ın geniş kapsamlı yeni gümrük tarifeleri, ülke bazlı oranları ilk kez açıklamasından dört ay ve yeni bir vergi dalgasını duyurmasından sadece bir hafta sonra, 7 Ağustos’ta yürürlüğe girdi. Paket, küresel asgari %10 gümrük vergisi belirliyor ve bazı ticaret ortakları için çok daha yüksek oranlar öngörüyor.
Hindistan ve İsviçre en ağır yaptırımlarla karşı karşıya
Yürürlük tarihinden birkaç saat önce Trump, Hindistan’ın Rus enerjisi alımlarına devam etmesini gerekçe göstererek bu ülkeye ek %25 gümrük vergisi getiren bir kararname imzaladı. Söz konusu önlem üç hafta içinde yürürlüğe girecek.
Washington’da Cumhurbaşkanı Karin Keller-Sutter’in son dakika müzakerelerine rağmen İsviçre ise %39 ile en ağır gümrük yüklerinden biriyle karşılaşacak.
232. madde soruşturmalarıyla tarifelerin kapsamı genişliyor
Çelik, alüminyum, bakır ve otomobillere getirilen yeni vergiler, ulusal güvenlik gerekçesiyle gümrük vergisi uygulanmasına izin veren 232. madde soruşturmalarına dayanıyor. Yürütülen ek soruşturmalar, gümrük vergilerinin yarı iletkenler, ilaçlar, kritik mineraller, kereste, ağır kamyonlar ve hatta ticari uçaklar ile motorlara kadar genişletilmesine yol açabilir. Bu sektörler birlikte küresel ticaretin önemli bir bölümünü oluşturuyor.
Trump’ın savunusu ve ekonomistlerin uyarıları
Beyaz Saray, gümrük vergilerinin ABD’deki iş kollarını koruyacağını, yerli üretime yatırımı teşvik edeceğini ve devlete ek gelir sağlayacağını savunuyor. Ancak eleştirmenler, genel ekonomik etkinin olumsuz olabileceği konusunda uyarıyor.
Bloomberg Economics, ithalat maliyetlerindeki artışın hane bütçelerini zorlayacağını, tüketicilerin alım gücünü azaltacağını ve genel büyümeyi baskılayacağını belirtiyor. Küresel tedarik zincirlerine bağımlı sektörlerin—özellikle otomotiv, elektronik ve endüstriyel makinelerin—en sert darbeyi alması bekleniyor.
Ekonomik riskler
Yönetim, gümrük vergilerini ticari ilişkileri yeniden düzenlemede bir kaldıraç olarak görse de misilleme önlemleri riski yüksek. Hindistan ve Avrupa Birliği şimdiden olası karşı tedbirlerin sinyalini verdi. Analistler, artan ticari gerilimlerin hisse senedi ve döviz piyasalarına yansıyabileceği, üreticiler için girdi maliyetlerini artırabileceği ve küresel yatırım akışlarını yavaşlatabileceği konusunda uyarıyor.
