iXbroker Haber | Temmuz 2025
Küresel ticaret yeniden tarihi bir dönemece giriyor. Washington ve Brüksel, kapsamlı bir transatlantik ticaret anlaşmasını Cuma günü sonlandırmak için yarışıyor. ABD Başkanı Trump ile Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin AB’den yapılan ihracata uygulayacağı %15’lik temel tarife oranı içeren yeni bir anlaşmanın çerçevesini birlikte açıkladı. Trump bu adıma “şimdiye kadarki en büyüğü” dedi. Piyasalar ve küresel işletmeler hemen etkilerini analiz etmeye başlarken, Pekin’le yapılan görüşmelerde ise ABD-Çin ticaret ateşkesinin 90 gün daha uzatılması bekleniyor.
Son Saniye Hamlesi: ABD-AB Ticaretinde Mercek Altında
Yüzeyde bakıldığında, ABD ve AB arasındaki anlaşma, korumacılık ve belirsizlikle geçen aylara karşı bir ilerleme olarak öne çıkıyor. Yine de; Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, bu anlaşmayı “tatmin edici değil” olarak nitelendirirken, Fransa’dan François Bayrou “Avrupa bağımsızlığı için kara bir gün” sözleriyle karşı çıkıyor.
Detaylar şekillenmeye devam ediyor. Şu an için, AB’nin ABD’ye yaptığı tüm ihracatlar için %15’lik temel bir tarife belirlenmiş durumda. Von der Leyen ise, “%15 hafife alınacak bir oran değil, ama elde edebileceğimiz en iyisiydi,” diyerek seçeneğin kısıtlı olduğunu kabul etti. Trump ise İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile İskoçya’da buluşurken, benzer bir tarife oranının yakında küresel standart olabileceğini ima etti: “Dünya için oran %15-%20 civarında olacaktır.”
ABD Ticaret Temsilcisi Jamison Greer, Hindistan ile daha fazla müzakere gerektiğini belirtirken, Trump da üçlü anlaşmaya dahil olmayan Kanada ürünleri için %35’e varan tarifeler olabileceğinin sinyallerini verdi. Japonya ile yeni imzalanan anlaşmada da 550 milyar dolarlık yatırım ve yine %15’lik tarife oranı söz konusu.
Çin: Ateşkesin Süresi Uzatılıyor
ABD-AB görüşmeleri manşetleri süslerken, küresel piyasaların gözü ABD ve Çin arasındaki süreçte. Bu hafta Pekin’le yapılan müzakerelerle, mevcut ticaret ateşkesinin 90 gün daha uzatılması, artık çok muhtemel görünüyor. Hong Kong’un South China Morning Post’u ve ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, uzatmanın neredeyse kesin olduğunu belirtti — bu da küresel tedarik zincirleri ve hisse piyasaları için bir nebze soluklanma anlamına geliyor.
Ancak uzun vadeli bir yol haritası olmadan, yeni ek tarife tehditleriyle birlikte belirsizliklerin tamamen ortadan kalkmadığı da ortada.
Büyük Şirketler Tarife Baskısını Hissediyor
Küresel dev markalar, ABD’nin sert tarife stratejisinin maliyetini şimdiden hesaplıyor. Dünyanın en büyük tüketim ürünleri şirketi Procter & Gamble (P&G), bu yılki tarifelerin doğrudan etkisiyle önümüzdeki mali yılda 1 milyar dolarlık kar kaybı beklediğini açıkladı. Şirket fiyat zamlarına gitti ve CEO değişikliğine hazırlanıyor: Shailesh Jejurikar, Ocak 2026’da Jon Moeller’ın yerini alacak.
Stanley Black & Decker ise 2025 yılında 800 milyon dolarlık bir etki ile karşı karşıya kalacak. Bu durum, artan tarifelerin sadece şirket kârlarını değil, aynı zamanda tüketicilerin cebini de zorladığını gösteriyor.
Siebert Financial CIO’su Mark Malek ise “çeşitli ticaret görüşmelerinde ilerleme, en kötü senaryolardan kaçınıldığını gösteriyor, bu nedenle yine de büyük ölçüde memnunuz” diyor. Piyasalara şimdilik bir rahatlama hakim; Wolfe Research’tan Tobin Marcus, sektör genelinde %15’lik bir oranın daha önce korkulan uç örneklerden daha iyi bir sonuç olduğunu vurguluyor.
Sırada Ne Var? (Hukuki Süreçler ve Piyasa Duyarlılığı)
Manşetlerde ilerleme gözükse de, ABD-AB anlaşmasının tüm detayları henüz belirlenmedi. Nihai ortak açıklama 1 Ağustos’tan önce bekleniyor, ardından ABD mevcutta %27,5 olan otomobil ve yedek parça tarifelerini düşürmeye başlayacak. Fakat yasal bağlayıcılık için AB üye devletleri ve muhtemelen Avrupa Parlamentosu’nun onayı gerekiyor. Olası uygulama ise aylarca, hatta yıllarca sürebilir.
Her şeyden önce, bu adımlar en azından tedarik zincirlerine ve piyasalar üzerindeki baskıyı bir süreliğine azaltmayı hedefliyor.
iXDeep: Piyasa Etkisi Analizi (Forex & Kripto)
Forex’e Etkileri
- Dolar Talebi: Ticaret belirsizliğinin kısmen ortadan kalkması, güvenli liman olarak dolara olan talebi bir miktar azaltabilir – özellikle olası büyük ticaret savaşlarından kaçınılırsa.
- Euro’da Dalgalanma: Anlaşma şartlarının Almanya ve Fransa gibi büyük AB ekonomileri için pek avantajlı olmaması, euro üzerinde baskı yaratabilir.
- Emtia Para Birimleri: Kanada doları, Avustralya doları ve Japon yeni gibi ticarete duyarlı para birimlerinde detayların netleşmesine bağlı olarak oynaklık devam edebilir.
Kripto Piyasası
- Risk İştahı: Ticaret savaşlarının önlenmesi, Bitcoin, Ethereum ve altcoin’ler gibi spekülatif varlıklara sermaye akışını destekler.
- Korumacı Davranış: Yine de belirsizlik kalıcı olursa veya yeni tarifeler gündeme gelirse, yatırımcılar kriptoyu hem bir hedge hem de likidite aracı olarak ön plana çıkarabilir.
- Sektörel Rotasyon: P&G ve Stanley Black & Decker gibi şirketlerden gelen kâr uyarıları ve fiyat artışları, tüketici enflasyonu endişelerini artırabilir – bu da, yatırımcıların enflasyon korumalı varlıklara (kripto dâhil) yönelmesine yol açabilir.
Sonuç:
Küresel ticaret cephesinde her şey net değil; ama şimdilik adım adım yapılan anlaşmalar ve ateşkes uzatmaları piyasaları – özellikle kripto yatırımcılarını – temkinli de olsa iyimser tutuyor. iXbroker olarak tüm gelişmeleri yakından takip ediyoruz.
