Petrol fiyatları üst üste ikinci günde de düşüşünü sürdürdü. ABD Başkanı Donald Trump’ın Rus enerji ihracatına %100 gümrük vergisi tehdidi, Moskova üzerindeki baskıyı artırmayı hedefliyor. Ancak piyasalar, bu tehdidin küresel arzda kısa vadede anlamlı bir daralma yaratacağı görüşüne mesafeli yaklaşıyor. Yatırımcılar, siyasi söylemlerden ziyade gerçek zamanlı veriler, piyasa temelleri ve Çin ile Hindistan gibi ana tüketici ülkelerden gelen güçlü talep sinyallerine odaklanıyor.
İkinci Günlük Kaybın Ardından Belirsizlik Artıyor
Brent petrol fiyatı 69 doların altına indi ve Pazartesi günü %1.6’lık ek bir düşüş yaşadı. Son baskı noktası: Trump’ın, Rusya Ukrayna’daki askeri eylemlerini 50 gün içinde durdurmazsa Rus petrolü, gazı ve rafine ürünlerine %100 gümrük vergisi uygulama sözü. Daha çok “ikincil yaptırım” olarak nitelenen bu tehdit, sadece Rusya’yı değil, Hindistan ve Çin gibi Rus petrolünün ana alıcılarını da hedef alıyor.
ABD’nin NATO büyükelçisi Matt Whitaker, bu yeni dalganın Rus petrolü ithal eden tüm ülkelere dokunacağını belirtiyor. Ancak UBS’ten Giovanni Staunovo gibi analistler, 50 günlük süre tanındığı için piyasada arz hemen daralmayacağından fiyatlar üzerinde anlık bir baskı oluşturacağını vurguluyor.
Hindistan ve Çin: Rus Petrolünün Temel Alıcıları
2022’de Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasından bu yana Hindistan ve Çin, Rus ham petrolünün başlıca müşterileri haline geldi. Özellikle yüksek indirimli fiyatlardan faydalanarak ithalatlarını artıran Hindistan ve Çinli rafineriler, Moskova’nın yaptırımlara rağmen ihracat hacmini koruyabilmesinde kilit rol oynuyor.
Rusya’nın Batılı yaptırımlar altındaki ihracatını bu şekilde devam ettirmesi, Trump’ın yeni tehditlerinin küresel petrol arzını kısa vadede ciddi şekilde azaltmasını engelliyor.
Küresel Arz Dinamikleri: OPEC+ ve Stok Değişimleri
Bu sene Brent petrolünde %8’e varan değer kaybı yaşandı. Bunun arkasında ticari gerilimler, Trump’ın agresif gümrük politikaları ve OPEC+’nın sıkılaştırıcı adımlarının karmaşık bir karışımı var. Küresel üretim hâlâ zaman zaman talebin önüne geçme riski taşıyor.
Buna rağmen bazı göstergeler kısa vadeli destek sunuyor. Ön ay Brent kontratı, bir sonraki aylara göre 1 dolardan fazla primli işlem görüyor; bu da kısa vadede güçlü talep ve sınırlı arzın göstergesi.
Goldman Sachs’ın 2025 Tahminleri Yükseldi
Goldman Sachs, Brent’in 2025 ikinci yarısı ortalamasını 5 dolar artırarak 66 dolara çıkardı. Dayanak noktası; özellikle ABD ve dizel segmentinde gelişmiş ülkelerdeki stokların beklentinin altında kalması. Ancak banka, 2026 için yaptığı 56 dolarlık daha düşük fiyat öngörüsüyle orta vadede düşüş riskinin süreceğine dikkat çekiyor.
Asya’da Talep Direnci — Çin Rafinerilerine Yoğun İlgi
Asya’daki eğilimler petrol boğaları için umut vadeden sinyaller veriyor. Çin, dünya genelinde en büyük petrol ithalatçısı olarak Haziran ayında günlük 15.2 milyon varil rafineri işleme kapasitesiyle Eylül 2023’ten bu yana en yüksek seviyesini gördü. Bu artış; küresel belirsizliğe rağmen enerjiye olan güçlü talebi ve Çin’in piyasadaki dengeleyici rolünü gösteriyor.
Çin’in rafinerilerinin güçlü kalması, petrol fiyatlarını yukarıda destekliyor. Ancak Çin’in ekonomik ivmesinin kaybolması ya da OPEC+’dan sürpriz bir politika değişikliği, küresel enerji piyasasının hassas dengesini hızla etkileyebilir.
iX Deep: Jeopolitik Geri Sayım Başladı
ABD’nin tanıdığı 50 günlük süre, petrol ve döviz piyasalarında jeopolitik risk alarmı zillerini çalıyor. Kısa vadede ciddi bir kesinti beklenmiyor, ancak Hindistan veya Çin’e ikincil yaptırımlar getirilirse piyasalarda oynaklık artabilir:
- Döviz: Rublede ve petrol bağlantılı para birimlerinde volatilite yükselebilir.
- Emtia Piyasası: Kısa vadeli destek mevcut ancak OPEC+’tan ya da Asya talebinden sürpriz gelirse psikoloji değişebilir.
- Volatilite Uyarısı: Trump’ın 50 günlük süresi dolarken, petrol, gelişmekte olan ülke para birimleri ve hatta kripto varlıklarda dalgalanma artabilir.
Sonuç: Belirsizlik Sürüyor, Takvim Yakından İzleniyor
Petrol piyasası sert söylemler, arzda oynaklık ve karmaşık bir talep dinamiği gölgesinde seyrine devam ediyor. Gerçek sınav ise Trump’ın belirlediği 50 günlük sürenin sonuna yaklaşıldıkça yatırımcıların vereceği tepki olacak. O zamana dek tüm gözler Çin’in talep verilerinde, OPEC+ haberlerinde ve Rusya’nın ihracat direncinde olacak.
