Meksika, Başkan Donald Trump’ın önümüzdeki ay uygulamaya koymayı planladığı %30’luk yeni gümrük vergilerini engellemek için ABD ile anlaşmaya varabileceğinden son derece emin. Trump’ın sosyal medya üzerinden planını duyurmasının ardından, Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, sınırdaki bir etkinlikte ülkesinin bu konuda deneyimli olduğunu belirterek, ABD ile görüşmelerin başladığını ve en kötü senaryonun önüne geçileceğini söyledi.
Ensenada, Baja California’daki bir klinik açılışında konuşan Sheinbaum, “Birkaç aydır bu tür şeylerle uğraşıyoruz ve ABD hükümetiyle bir anlaşmaya varacağımızı düşünüyorum.” dedi.
Arka Plan: ABD-Meksika İlişkilerinde Artan Gerginlik
Haziran’dan bu yana Meksika ile ABD arasındaki ilişkilerde sarsıntılar yaşanıyor; ABD sınır görevlilerinin göçmenlere yönelik operasyonları artırması, Meksika’da görülen vida-kurtçuğu (screwworm) salgını nedeniyle hayvan ithalatının sınırdan geçişinin durdurulması ve ABD Başsavcısı Pam Bondi’nin Meksika’yı “rakip ülke” olarak nitelendirmesi bunlardan bazıları. Ayrıca, ABD Hazine Bakanlığı da fentanil kaçakçılığına yardım ettikleri gerekçesiyle üç Meksikalı finans şirketine yaptırım uyguladı.
Trump’ın yeni gümrük vergisi tehdidi, Meksika’nın uyuşturucu kartellerine ve fentanil ticaretine karşı yetersiz adım attığı gerekçesiyle gündeme geldi. Buna rağmen, Sheinbaum yönetimi perde arkasında ABD ile diplomatik müzakerelerini sürdürüyor ve ülkesinin şu anda avantajlı bir konumda olduğunu vurguluyor.
Devam Eden Müzakereler ve Meksika’nın Stratejik Pozisyonu
ABD ve Meksika yetkilileri, gümrük vergisi krizi başlamadan önce, cuma günü görüşmelere başladı. Bloomberg Economics’ten Felipe Hernandez’e göre Meksika, dünya genelinde birçok rakibine kıyasla nispeten elverişli bir pozisyona sahip. Eğer bu süreci doğru yönetirse, orta vadede ABD’nin korumacı politikalarından fayda sağlayabilir.
Müzakerelerde kritik noktalardan biri, öngörülen %30’luk verginin, ABD-Meksika-Kanada Serbest Ticaret Anlaşması (USMCA) kapsamındaki uygun mallara uygulanıp uygulanmayacağı. ABD’li yetkililer bu muafiyetin planda olduğunu ancak durumun hâlâ netleşmediğini söylüyor.
USMCA kapsamında hem Meksika hem Kanada’nın muaf tutulması, özellikle otomotiv sektörü gibi büyük hacimli ticarete bağımlı alanlarda Trump’ın kıta genelindeki tarife kapsamını daraltarak ciddi bir ekonomik canlılık sağlayacaktır.
Yeni ABD-Meksika Ortak Çalışma Grubu
Artan gerilimler üzerine Meksika ve ABD, güvenlik, göç ve ekonomik konuların çözümüne odaklanacak yeni bir ortak çalışma grubu kurdu. Meksika Ekonomi Bakanı Marcelo Ebrard’ın cumartesi günü X (eski Twitter) üzerinden açıkladığına göre, grubun ilk işi gümrük vergilerine alternatif bulmak ve “her iki tarafta da istihdamı korumak” olacak. Ekonomi ve Dışişleri Bakanlıkları’nın ortak açıklamasında ise “muamelenin adaletsiz olduğu ve buna katılmadıkları” belirtildi.
Trump, %30’luk gümrük vergisinin sektörel vergilerden ayrı olarak uygulanacağını ve Meksika’nın misilleme yapması durumunda bu oranın artırılabileceğini duyurdu. Trump ayrıca Meksika’nın fentanil ve kartel faaliyetleriyle mücadelede başarılı olması durumunda, “bu mektupta” ayarlamaya gidilebileceğini söyledi.
Uyuşturucu Kaosunda Güncel Gelişmeler
Cuma günü, Sinaloa kartelinin elebaşı Joaquin “El Chapo” Guzman’ın oğlu, ABD’de federal uyuşturucu kaçakçılığı suçlamalarını kabul etti ve savcılıkla iş birliğine yanaştı. ABD yetkilileri, Sinaloa kartelini Çin’den gelen kimyasallarla Meksika’da fentanil üreterek ABD’ye kaçırmakla suçluyor.
Geçtiğimiz çarşamba, ABD Hazine Bakanlığı, fentanil ticaretinden elde edilen geliri akladıkları iddiasıyla üç Meksikalı finans şirketinin ABD finansal sisteminden çıkarılması için süreyi uzattı ve Meksika’dan gelen işbirliğini övdü.
Ekonomik Analiz: Önümüzdeki Dönemde Ne Olabilir?
Ekonomi uzmanları, USMCA kapsamında Meksika’nın muafiyet alması halinde, Kuzey Amerika’daki entegre tedarik zincirlerinde fiyat artışı ve arz şoklarının önlenebileceğini belirtiyor. Ancak, yeni vergi tehditleri uzun vadeli yatırım ortamı ve ticaret için belirsizlik oluşturmaya devam ediyor. Meksika için kartellere karşı mücadelede ‘gözle görülür ilerleme’ ABD pazarına kesintisiz erişim sağlayabilir.
En nihayetinde; iki ülke de ticari çatışmalardan ciddi zarar göreceği için, pragmatik bir uzlaşmada buluşma motivasyonları çok yüksek.
