Donald Trump, 1 Ağustos’tan itibaren geçerli olmak üzere bakır ithalatına %50 gümrük vergisi uygulanacağını açıkladı. Gerekçe: ulusal güvenlik.
ABD Başkanı Donald Trump liderliğindeki hükümet, 1 Ağustos 2025 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde bakır ithalatına %50 oranında vergi uygulayacağını duyurdu. Ulusal güvenlik değerlendirmesinin ardından alınan bu karar, küresel piyasalarda anında etkisini gösterdi.
Ulusal Güvenlik Gerekçesiyle Uygulanan Vergi
Başkan Donald Trump, çarşamba günü yaptığı resmi açıklamada, ABD’nin 1 Ağustos 2025 tarihinden itibaren tüm bakır ithalatına %50 gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu. Trump’a göre bu karar, kapsamlı bir ulusal güvenlik değerlendirmesi sonucu alınmıştır.
Truth Social adlı sosyal medya platformunda yaptığı paylaşımda Trump şöyle dedi: “Bakır; yarı iletkenler, uçaklar, gemiler, mühimmat, veri merkezleri, lityum-iyon piller, radar sistemleri, füze savunma sistemleri ve hatta hipersonik silahlar gibi birçok alanda hayati öneme sahiptir. Bu silahları şu anda büyük ölçekte üretmekteyiz.”
Trump, stratejik metallerin ithalatına olan bağımlılığın ABD için ciddi bir ulusal güvenlik riski oluşturduğunu vurgulayarak, ülke içindeki üretim kapasitesinin artırılması gerektiğini ifade etti.
Piyasaların Karara Hızlı Tepkisi
Bu kararın açıklanmasından sadece birkaç saat sonra, küresel metal piyasaları hızlı bir şekilde tepki verdi. ABD’nin Comex borsasında HG=F sembolüyle işlem gören bakır vadeli kontratlarının fiyatı %2,76 oranında artarak tarihî zirveye ulaştı.
Piyasa analistleri, bu yükselişi arz endişeleri ve ithalat maliyetlerindeki artışa bağladı. ABD, başta Şili, Peru ve Meksika olmak üzere birçok ülkeden bakır ithal etmektedir. Dolayısıyla bu vergilendirme, doğrudan yerli üreticiler ve sanayiciler üzerinde baskı oluşturabilir.
Bazı uzmanlar ise bu kararın, başlıca bakır ihracatçısı ülkelerden misilleme niteliğinde ticaret önlemleri getirebileceği uyarısında bulundu. Böyle bir senaryoda, küresel ticaret gerilimleri yeniden tırmanabilir.
Stratejik Sektörlere Olası Etkiler
Bakır, birçok stratejik sektörde kritik rol oynar. Teknoloji sektöründe yarı iletkenler, devreler, kablolar ve bağlantı ekipmanları için vazgeçilmezdir. Enerji alanında rüzgar türbinleri, güneş enerjisi sistemleri ve elektrik altyapısında kullanılır. Savunma sanayisinde ise mühimmat, iletişim cihazları, radar ve füze sistemlerinin üretiminde önemli yer tutar.
Yeni vergi kararı, bu sektörlerde üretim maliyetlerini artırabilir. Bakır ithalatına dayanan şirketler, tedarik zincirlerini yeniden yapılandırmak veya artan maliyetleri tüketiciye yansıtmak zorunda kalabilir. Bu durum ise enflasyonist baskı yaratabilir.
Buna rağmen bazı ekonomistler, uzun vadede bu kararın iç üretimi teşvik edebileceğini savunuyor. İthalat maliyetlerinin yükselmesi, ABD’deki madencilik ve bakır işleme yatırımlarını cazip hale getirebilir ve dışa bağımlılığı azaltabilir.
Kararın Arka Planı ve Ticaret Politikası Yönelimi
Bu karar, Trump yönetiminin uzun süredir benimsediği korumacı ticaret politikalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor. Bu politikaların amacı, üretimi ülke içine geri çekmek ve Amerikan sanayisini yeniden canlandırmaktır.
Trump’ın önceki başkanlık döneminde de çelik, alüminyum, Çin malları ve bazı tüketici ürünlerine benzer tarifeler getirilmişti. Bu kararların tamamı, ekonomik ve ulusal güvenliği koruma amacıyla alınmıştı.
Trump yönetimi, özellikle temel ham madde alanlarında Çin gibi küresel rakiplerin etkisini azaltmaya odaklanmıştır. Trump’a göre, bu gibi ülkelere aşırı bağımlılık, kriz anlarında ABD’yi zayıf bir konuma sokabilir.
Sonuç
ABD hükümetinin bakır ithalatına %50 vergi uygulama kararı; stratejik, iddialı ama aynı zamanda tartışmalı bir adımdır. Bu karar, ulusal güvenliği güçlendirme ve yerli üretimi teşvik etme hedeflerini taşısa da, kısa vadede küresel piyasalarda, tedarik zincirlerinde ve uluslararası ilişkilerde önemli zorluklar doğurabilir.
Önümüzdeki haftalarda bu kararın ekonomik ve politik yansımaları daha da netlik kazanacaktır.
