Süregelen ekonomik belirsizlik, ABD’nin kara taşımacılığı sektöründeki toparlanmayı yavaşlatıyor; kapasite ile talep arasındaki denge henüz sağlanamadı.
Toparlanma sinyallerine rağmen, ABD’nin kara taşımacılığı pazarı hâlâ ekonomik engellerle karşı karşıya. Talepteki dalgalanmalar, fazla kapasite ve ithalat trendlerindeki düzensizlik, piyasanın beklenen canlanmasını ileri bir tarihe itiyor.
Ekonomik Belirsizlik, Piyasa Düzeltmesini Geciktiriyor
ABD kara taşımacılığı sektörü — ülke içi ekonomik sağlığın temel göstergelerinden biri — deregülasyon döneminden bu yana en uzun süren durgunluk dönemlerinden birini yaşıyor. Toparlanma yönünde erken işaretler görülmesine rağmen, devam eden ekonomik belirsizlik bu ivmeyi bastırıyor ve piyasa çıkışının zamanlamasını geciktiriyor.
Yakıt hariç spot fiyatları temsil eden National Truckload Index (NTIL) ile birlikte Outbound Tender Reject Index (OTRI)’nin son iki yıllık eğilimi, artan oynaklıkla birlikte yukarı yönlü bir seyir gösteriyor. Ancak 2025 yılının ilk beş ayında bu eğilim düzleşti ve piyasanın toparlanma sürecinde duraksama yaşandığını ortaya koydu.
Talep Düşük, Kapasite Hâlâ Yüksek
Kara taşımacılığına yönelik talep, pandemi dönemindeki zirve seviyelerine kıyasla yaklaşık %30 düşmüş durumda. Bu yüksek seviyeler sürdürülebilir olmasa da, piyasa kapasitesini gerçek ihtiyacın çok ötesine taşıyacak kadar uzun sürdü.
Haziran 2020 ile Ekim 2022 arasında, aktif taşımacılık yetkisi sayısı yaklaşık %48 arttı. Ancak bu tarihten itibaren yalnızca %12 oranında düşüş yaşandı. Bu da kapasite düzeltmesinin oldukça yavaş ilerlediğini gösteriyor. Bu durumun bir nedeni de Federal Motor Carrier Safety Administration (FMCSA) tarafından sağlanan verilerin gecikmeli olması. Etkisiz hâle gelen taşıma yetkilerinin sistemden silinmesi genellikle iki yılı bulabiliyor. Carrier Details gibi daha güncel kaynaklar bu süreci yaklaşık bir yıla indirse de hâlâ gerçek zamanlı izlemeyi zorlaştırıyor.
Ayrıca her taşıma yetkisi eşit ölçekli faaliyetleri temsil etmez. Bazıları tek bir araç için geçerliyken, bazıları binlerce araçlık büyük filoları kapsayabilir. Dolayısıyla, yetki sayıları üzerinden yapılan değerlendirmeler doğrudan gerçek kapasiteyi yansıtmaz.
Reddedilen Taşımalar Piyasa Dengesini Gösteriyor
Mevcut koşullarda, teklif reddetme oranları piyasa dengesini ölçmek için güvenilir bir gösterge olarak öne çıkıyor. Taşıyıcılar genellikle sadece daha kârlı alternatifleri varsa teklifleri reddeder; bu da artan reddetme oranlarının kapasitenin daraldığını ve ağların zorlandığını gösterdiği anlamına gelir.
Yıllardır süren kapasite düzeltmesinin ardından, 2024’ün sonunda piyasa neredeyse dengeye ulaşmış görünüyordu. Tatil döneminde OTRI, 2021’den bu yana ilk kez %10’un üzerine çıktı. Bu artış, taşımacılardaki intermodal (karma taşıma) çözümlere yönelik ilginin artmasına rağmen gerçekleşti. Bu değişim, önceden yapılan stok hazırlıklarının sevkiyat zamanlamasına esneklik kazandırması sayesinde mümkün oldu.
Ticaret Savaşı Etkisi
Piyasadaki bu dalgalanmaya katkı sunan bir diğer faktör de süregelen ticaret savaşıdır. Nisan sonu ve Mayıs başında geçici olarak azalan gümrük tarifeleri, kısa süre sonra yeniden devreye girerek taşımacılık davranışlarında karışık sinyaller ve istikrarsız değişimlere neden oldu.
İthalat rezervasyonlarına dair veriler, geçtiğimiz yaz ABD’ye yönelen konteyner hacimlerinde bir artış olduğunu gösterdi. Ancak ardından gelen aylarda, ticaret politikalarındaki belirsizlik nedeniyle ciddi dalgalanmalar yaşandı. Konteyner ithalat verileri, taşımacılık talebi için öngörü sağlasa da, bu tür oynak dönemlerde yanıltıcı olabilir — ki bu durum COVID-19 salgınından beri geçerliliğini koruyor.
Yük Var Ama Araçta Değil, Depoda
İthalat seviyeleri hâlâ yüksek seyrederken, gelen yüklerin büyük bir kısmı doğrudan kara taşımacılığına yönlendirilmek yerine depolarda tutuluyor. Bu ihtiyatlı yaklaşım, ticaret politikaları, tüketici harcamaları ve stok yönetimi konularındaki belirsizliklerden kaynaklanıyor.
Sonuç olarak, kara taşımacılığı pazarını canlandırabilecek bu yükler atıl durumda bekliyor ve sektördeki talebi baskılamaya devam ediyor.
Sonuç
ABD kara taşımacılığı pazarı yapısal olarak toparlanmaya hazır görünse de, makroekonomik istikrarsızlık ve belirsiz ticaret politikaları bu süreci geciktiriyor. Ticaret düzenlemeleri ve tüketici eğilimleri konusunda daha net sinyaller alınana kadar sektör, yavaş ve dalgalı bir toparlanma süreci yaşamaya devam edecek gibi görünüyor.
