ABD, devam eden ticaret görüşmelerinde Vietnam’dan Çin’e olan bağımlılığını azaltmasını istedi.
Artan ticaret gerilimleri ve küresel tedarik zincirlerini yeniden şekillendirme çabaları kapsamında, Amerika Birleşik Devletleri Vietnam’a, Çin ile ekonomik bağlarını ve sanayi yapısını ciddi şekilde etkileyebilecek “zorlayıcı” talepler listesi sundu.
Devam Eden Ticaret Görüşmelerinde ABD’den Sert Talepler
Konuya yakın kaynaklara göre, ABD, Vietnam ile yürütülen ticaret müzakereleri çerçevesinde kapsamlı ve zorlu talepler içeren uzun bir liste sundu. Bu taleplerin ana amacı, Vietnam’ın Çin’den yaptığı endüstriyel ithalata olan bağımlılığını azaltmak.
Görüşmelere yakın bir kaynak, ABD’nin Vietnam’da faaliyet gösteren fabrikaların Çin’den temin edilen malzeme ve bileşenlerin kullanımını önemli ölçüde azaltmasını istediğini belirtti. Ayrıca, Vietnam’ın kendi üretim süreçleri ve tedarik zincirleri üzerinde daha sıkı denetim uygulaması da talep ediliyor.
ABD’nin Resmî Belgesi Hanoi’ye Sunuldu
Bu talepler, ABD’li müzakereciler tarafından hazırlanan ticaret çerçevesine ek olarak sunulan bir ek belgede yer aldı. Konuya yakın dört kaynağa göre, belge Mayıs ayının sonunda, ikinci görüşme turunun ardından Hanoi’ye iletildi. Belgeye doğrudan erişimi olan bir kaynak, söz konusu teklifin ABD’nin Vietnam’dan ithal edilen mallara %46’lık karşılıklı gümrük vergisi uygulamasını önlemeye yönelik olduğunu belirtti.
Vietnam’ın Yanıtı Belirsizliğini Koruyor
Şu ana kadar Vietnam hükümetinin bu taleplere nasıl bir yanıt vereceği ya da belirlenen süre içinde karşı bir teklif sunup sunmayacağı belirsizliğini koruyor. Hem Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Temsilciliği hem de Vietnam Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bu konuda henüz resmî bir açıklama yapmadı.
Vietnam Ekonomisi İçin Olası Riskler
Görüşmelere yakın bir başka kaynak, Vietnam’ın bu talepleri kabul etmesi halinde ciddi ekonomik zorluklarla karşılaşabileceği konusunda uyardı. Apple ürünleri ve Nike ayakkabıları gibi tüketici ürünlerinin üretildiği geniş ölçekli Vietnam sanayisi, Çin’in tedarik zincirlerine derinden entegre olmuş durumda.
Böylesi bir yapısal dönüşüm, Çin’in Vietnam’daki en büyük yatırımcılardan biri olmasına rağmen, Güney Çin Denizi’ndeki ihtilaflar nedeniyle güvenlik endişeleri taşıyan Hanoi’nin Pekin ile yürüttüğü diplomatik denge politikasını da zorlaştırabilir.
Vietnam’ın ABD’ye İhracatındaki Patlama
2018’de başlayan ABD-Çin ticaret savaşının ardından, Vietnam’ın Amerika’ya ihracatı neredeyse üç katına çıktı. Trump yönetiminin Çin mallarına uyguladığı ağır gümrük tarifeleri, küresel üreticilerin üretimlerini Güneydoğu Asya’ya, özellikle de Vietnam’a kaydırmasına neden oldu.
Bu değişim, Vietnam’ın tüketici elektroniği ve hazır giyim gibi alanlardaki küresel üretim zincirindeki rolünü artırdı. Ancak bu büyüme şimdi, üretim hatlarının Çin bağlantısından uzaklaşmasını isteyen ABD’nin dikkatini çekmiş durumda.
ABD’den Son Tarih ve Diğer Ülkelerle Yürütülen Görüşmeler
Reuters’ın haberine göre, ABD, aktif müzakere halinde olduğu ülkelerden çarşamba gününe kadar en iyi tekliflerini sunmalarını istedi. Hangi ülkelerin bu kapsama dahil olduğu tam olarak belirtilmemiş olsa da, Vietnam, Avrupa Birliği, Japonya ve Hindistan’ın ABD ile müzakere yürüttüğü biliniyor.
Vietnam, gelen taleplerin en sert olduğu ülkelerden biri olarak öne çıkıyor. Bu nedenle, önümüzdeki süreçte Vietnam’ın alacağı kararlar sadece kendi ticaret geleceğini değil, aynı zamanda küresel üretim ve tedarik zinciri dinamiklerini de etkileyebilir.
